AKTUALNOŚCI

22 sierpnia br. Zarząd Główny Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej  przekazał, po rozpoznaniu możliwości i wielu rozmowach w depozyt Muzeum Wojska Polskiego sztandar oddziału AK Antoniego Burzyńskiego „Kmicica” – pierwszego Oddziału Armii Krajowej na Wileńszczyźnie.

Uroczyste przekazanie i podpisanie umowy odbyło się w siedzibie Muzeum Wojska Polskiego w sali Polskiego Państwa Podziemnego, gdzie Dyrektor Muzeum Wojska Polskiego Adam Buława powitał zebranych i przybliżył historię sztandaru.

Jak powiedział Prezes ZG ŚZŻAK prof. dr hab. Leszek Żukowski sztandar został przekazany w depozyt, aby społeczeństwo, patrząc na ten eksponat, mogło dowiedzieć się więcej. W siedzibie naszego Związku nie było takiej możliwości.

Sztandar powstał przez przerobienie przedwojennego sztandaru Szkoły Podstawowej ze wsi Maciaszcze w powiecie Postawskim. Sztandar szkolny był przechowywany w Ludwinowie przez Aleksandrę i Józefa Soroków i przez ich córki: Irenę ps. „Irys”, Zofię ps. „Adiutancik” i Lucynę ps. „Marylka”. Przerobiony przez nie przez wyprucie nazwy Szkoły i wyhaftowanie nowego tekstu został przystosowany do nowych zadań.

W czerwcu 1943 r. sztandar został przekazany Władysławowi Chojeckiemu ps. „Podbipięta” z Oddziału „Kmicica”. Przez krótki czas sztandar był w Oddziale i na ten sztandar składali przysięgę pierwsi żołnierze Oddziału.

Wskutek narażenia sztandaru na ciągłe niebezpieczeństwa ze strony zaborców podjęto decyzję odesłania sztandaru do rodziny Soroków do Ludwinowa, gdzie skrupulatnie był przechowywany przez jego wykonawczynie, aż do momentu spalenia Ludwinowa i przeniesienia się rodziny Soroków wraz ze sztandarem do Wilna.

Po zakończeniu działań wojennych, sztandar zaszyty w poduszce przewieziono do Lublina, następnie do Warszawy i wreszcie do Wrocławia.

W latach osiemdziesiątych podany został renowacji przez uzupełnienie wyprutych wcześniej napisów.

Renowację przeprowadziły siostry zakonne we Wrocławiu, przywracając napis „Armia Krajowa Oddział Kmicica Wilno”.

Jako ostatni sztandar przechowywał żołnierz „Kmicica”, „Łupaszki” i „Krysi” Jan Pisarczyk ps. Wyrwa”, który przekazał go do Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej.

S.K

fot. Piotr Hrycyk

20 sierpnia br. w Warszawie w 74. rocznicę zdobycia budynku PAST-y przez Powstańców Warszawskich w Kościele Wszystkich Świętych odbyła się uroczysta Msza Święta w intencji pułkownika  Henryka Leliwy-Roycewicza - dowódcy Batalionu „Kiliński” oraz jego żołnierzy.

Następnie na ul. Zielnej 39 przed budynkiem PAST-y odbyły się oficjalne uroczystości.

Po powitaniu gości, głos zabrał Prezes ZG ŚZŻAK prof. dr hab. Leszek Żukowski, który przybliżył historię zdobywania PAST-y oraz przekazania jej powołanej w tym celu Fundacji Polskiego Państwa Podziemnego.

Również swoje wspomnienia z tamtego okresu przekazał Stanisław Brzosko – jeden z ostatnich żyjących dowódców Batalionu „Kiliński”.

Na zakończenie zostały odczytane listy okolicznościowe skierowane do uczestników uroczystości. List Prezesa Rady Ministrów Mateusza Morawieckiego odczytał Szef Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk.

Następnie przed tablicą upamiętniającą żołnierzy Batalionu „Kiliński” i innych oddziałów powstańczych poległych, przed budynkiem PAST-y, w asyście honorowej Wojska Polskiego i obecności licznie zgromadzonych pocztów sztandarowych, złożono kwiaty i zapalono znicze. W imieniu Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej i Fundacji Polskiego Państwa Podziemnego kwiaty złożyli: Prezes ZG prof. dr hab. Le4szek Żukowski, Wiceprezes ZG Hanna Stadnik, Wiceprezes ZG Marek Cieciura, Skarbnik ZG Maciej Jarosiński oraz Prezes Fundacji PPP Sławomir Pocztarski.

Uroczystość zgromadziła przede wszystkim przybyłych kombatantów, ale również władze miasta, dzielnic, przedstawicieli urzędów oraz mieszkańców Warszawy.

Po zakończeniu oficjalnej uroczystości zebrani przeszli na patio budynku PAST-y gdzie zostały wręczone odznaczenia.

Z rąk Prezesa ZG ŚZŻAK prof. dr hab. Leszka Żukowskiego i Wiceprezesa ZG Jerzego Żelaśkiewicza Odznaczenie Pamiątkowe „Za Zasługi dla ŚZŻAK”  otrzymali: gen. dyw. Wiesław Kukuła – Dowódca Wojsk Obrony Terytorialnej, gen. bryg. Robert Głąb – Dowódca Garnizonu Warszawa, płk Andrzej Lesiak – Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Sławomir Pocztarski – Prezes Fundacji Polskiego Państwa Podziemnego, Jan Butkiewicz - "Asseco” Poland S.A., Barbara Figurniak – aktorka śpiewająca, Mateusz Jarosz – kompozytor, producent muzyczny.

Następnie została wręczona Odznaka Pamiątkowa „Kolumbowie rocznik 20” ustanowiona Postanowieniem Prezesa ZG z 15.08.2018 r.. Odznaka „Kolumbowie rocznik 20” nadawana jest osobom fizycznym, które były żołnierzami Armii Krajowej lub/oraz członkami „Szarych Szeregów”. Odznakę tę z rąk Prezesa ZG otrzymali: Maciej Gąsiorowski ps. „Olcha”, Witold Kieżun ps. „Wypad”, Jerzy Kruppe ps. Czajka”, Jerzy Majkowski ps. „Czarny”, Sławomir Pocztarski ps. „Bóbr”, Hanna Stadnik ps. „Hanka”, Teresa Stanek ps. „Mitsoko”, Tadeusz Trela ps. „Dyzio”, Jerzy Żelaśkiewicz ps. „Śmiały”, „Korab”.

Zwieńczeniem uroczystości był występ artystów z Krakowa Pani Barbary Figurniak i Pana Mateusza Jarosza.

Organizatorem uroczystości była Fundacja Polskiego Państwa Podziemnego wspólnie z Światowym Związkiem Żołnierzy Armii Krajowej.

Relacja filmowa

S.K

fot. A.M. Nowacka-Brysiak

Światowy Związek Zołnierzy Armii Krajowej wspólnie z Fundacją Polskiego Państwa Podziemnego  zapraszają na obchody 74. rocznicy zdobycia budynku PAST-y przez Powstańców Warszawskich.

Uroczystość odbędzie się w poniedziałek 20 sierpnia br. i rozpocznie się o godz. 12.00 Mszą Świętą w Kościele Wszystkich Świętych (Pl. Grzybowski 3/5).

O godz. 13.15 przed tablicą pamiątkową na budynku PAST-y zostaną złożone kwiaty i zapalone znicze.

O godz. 14.00 odbędzie się spotkanie na patio budynku PAST-y - WSTĘP ZA OKAZANIEM ZAPROSZENIA

W niedzielę 12 sierpnia 2018 roku upamiętniono 74. rocznicę tragicznej śmierci żołnierzy AK Ośrodka „Mielizna” Milanówek Obwodu „Bażant” Błonie, zamordowanych przez Niemców przy opanowaniu magazynu broni obwodu 10 sierpnia 1944 r.
Uroczystość rozpoczęła się mszą św. w miejscowym kościele parafialnym pw. św. Jadwigi Śląskiej, celebrowaną przez długoletniego kapelana Środowiska AK „Mielizna” Milanówek ks. prałata Zbigniewa Szysza, przy udziale pocztu sztandarowego ŚZŻAK. Podniosłą atmosferę podkreśliła też specjalna oprawa muzyczna w wykonaniu Capelli Milanoviensis („Hymn do miłości ojczyzny” Ignacego Krasickiego, XVI-wieczna pieśń „Mądrość Ojca Wszechmocnego”) oraz Dariusza Biernackiego (preludium F. Chopina „U stóp krzyża”, „Modlitwa Armii Krajowej” Adama Kowalskiego) przy akompaniamencie Alicji Brzeskiej.
Następnie zostały złożone kwiaty na grobie poległych żołnierzy na miejscowym cmentarzu parafialnym, po czym główna część uroczystości miała miejsce przy pomniku przy ul. Wojska Polskiego, nieopodal miejsca wysadzonego w 1944 r. magazynu broni.
Jak co rok obecni byli już nieliczni żołnierze Środowiska AK „Mielizna” Milanówek, członkowie rodzin zamordowanych, przedstawiciele władz miasta i zarządu powiatu grodziskiego, harcerze hufca ZHP im. Janusza Kusocińskiego w Milanówku, delegacja OSP Milanówek oraz partnerzy i sponsorzy uroczystości. Już piąty rok z rzędu w uroczystości biorą udział goście z wielkopolskiego Sierakowa, wraz z rodziną jednego z poległych – Jana Garsteckiego.
Po raz pierwszy mieliśmy zaszczyt i przyjemność gościć przedstawicieli Zarządu Głównego ŚZŻAK: prezesa prof. dr. hab. Leszka Żukowskiego wraz z wiceprezesem dr. hab. Markiem Cieciurą oraz władze zarządu Okręgu Warszawa ŚZŻAK: prezesa prof. dr. hab. Jerzego Majkowskiego i wiceprezesa Ryszarda Ostrowskiego.
Po okolicznościowych przemówieniach nastąpiło przekazanie na ręce przedstawicieli władz miasta tabliczki z kodem QR, przygotowanej przez ŚZŻAK, oraz jej umocowanie na pomniku , dzięki czemu informacje o tym miejscu, opis wydarzeń i życiorysy poległych będą szeroko dostępne dla odwiedzających na urządzeniach przenośnych. Zostały także przekazane tabliczki do umieszczenia na grobie poległych oraz na pomniku upamiętniającym inne tragiczne wydarzenie w Milanówku, w którym 29 lipca 1944 r. zginęli dwaj oficerowie AK przy próbie odbicia swojego dowódcy.
Na zakończenie oficjalnej części obchodów prezes ZG ŚZŻAK odznaczył prowadzącą uroczystość Marię Smoleń odznaczeniem pamiątkowym „Za zasługi dla ŚZŻAK”.
Chwile wzruszeń i zadumy zapewniła obecnym na koniec Barbara Wałaszek wykonując przy akompaniamencie własnym gitary „Gdzie są chłopcy z tamtych lat” Sławy Przybylskiej oraz „Nadzieję” Jana Pietrzaka, po czym wszyscy zgromadzeni otrzymali ulotki z życiorysami poległych, przygotowane przez wiceprezesa ŚZŻAK oraz okolicznościową publikację w opracowaniu graficznym Mariusza Koszuty, z tekstem Marii Smoleń.
W imieniu Społecznego Komitetu Organizacyjnego
„Pamiętamy 10 sierpnia 1944 – Milanówek”
Maria Smoleń

Autor zdjęć: Mariusz Koszuta