1 sierpnia 1944 r. oddziałom Armii Krajowej IV obwodu "Ochota" nie udało się osiągnąć wyznaczonych celów. Jedynym poważniejszym sukcesem było zdobycie domu Księży Orionistów przy ul. Barskiej 4, zajmowanego przez oddział kwatermistrzostwa niemieckiej dywizji pancernej " Hermann Goering ". We wszystkich pozostałych miejscach słabo uzbrojeni żołnierze AK musieli przerwać natarcie po poniesieniu dotkliwych strat.
Stąd w nocy z 1 na 2 sierpnia większość oddziałów wojskowych obwodu Ochota pod dowództwem ppłk Mieczysława Sokołowskiego ps. "Grzymała" rozpoczęło wycofywanie się z Ochoty w kierunku Lasów Sękocińskich i Lasów Chojnowskich.
The Battle of Pęcice
When the uprising started on August first of nineteen hundred forty four, units of the Home Army’s fourth Area Ochota were unable to achieve their appointed goals. Moreover they suffered great losses.
Therefore on the night of August first and second, most military units of the Ochota Area under the command of Lt. Col. Mieczysław Sokołowski codename Grzymała started to pull back from Ochota in the direction of Sękociński and Chojnowski Forests.
On August second at 5 am the group started from near the settlement of Reguły through Pęcice towards the forests.
While they were marching, vehicles with German soldiers arrived from the direction of Pęcice. A clash broke out, in which the Home Army seemed to be on top, until the sounds of battle alarmed German units stationed in Pęcice manor house. Also SS reinforcements joined in the fighting along with two tanks and a reconnaissance airplane.
Polish units suffered severe losses in fallen and captured soldiers. Thirty one insurgents were killed. Sixty seven insurgents, mostly wounded, were taken captive. Sixty of them, including five women, were tortured and shot on August second of nineteen hundred forty four at about 6 pm in a brick factory in Pęcice.
Out of approximately five hundred soldiers, who gathered in the vicinity of Pęcice, only some three hundred broke through the German blockage. This group reached the Sękociński Forest and later the Chojnowski Forest. Following reorganization and rearmament these units left on the night of August eighteenth and nineteenth to help insurgents fighting in Warsaw.
Opis bitwy
O2 sierpnia o godzinie 5:00 zgrupowanie skierowało się z rejonu wsi Reguły przez Pęcice w kierunku lasów.
W budynku dworu w Pęcicach stacjonowały oddziały wojska niemieckiego. Odległość z Reguł do Pęcic wynosiła ok. 2 km. Warunki terenowe marszu oddziałów powstańczych, z operacyjnego punktu widzenia, były niekorzystne. Należało pokonać ok. 1 km. polnej drogi wiodącej stokiem ku Pęcicom, a następnie kolejny odcinek o długości ok. 1 km. prowadzący przez groblę wzdłuż szerokiej, miejscami podmokłej, łąki. Nieprzyjaciel miał dogodne warunki do obserwacji i ostrzału zbliżających się polskich oddziałów. W chwili gdy oddziały AK znajdowały się na grobli, od strony Pęcic pojawiły się samochody z wojskiem niemieckim. Wywiązała się potyczka, której wynik był korzystny dla AK-owców. Odgłosy walki zaalarmowały jednak oddziały niemieckie stacjonujące w pęcickim dworze. Do walki włączyły się również posiłki SS, dwa czołgi oraz samolot rozpoznawczy. Dobrze usytuowane i wstrzelane jednostki niemieckie raziły celnym ogniem broni maszynowej kolumnę wojsk powstańczych, która podzieliła się na dwie części: dwa plutony harcerskie 438 i 400 oraz około 100 żółnierzy z 3 Zgrupowania 1 Rejonu nacierające po lewej stronie drogi i wiążące główne siły nieprzyjaciela, oraz główne siły zgrupowania, które pod osłoną natarcia obeszły Pęcice z prawej strony.
Oddziały nacierające bezpośrednio na Pęcice poniosły duże straty w zabitych i wziętych do niewoli. 31 powstańców poległo, liczba rannych była zbliżona. 67 powstańców, w większości rannych, zostało pochwyconych. Siedmiu jeńców polskich oszczędzono na skutek wstawiennictwa jednego z rannych oficerów niemieckich. Pozostałych 60 powstańców, w tym 5 kobiet, poddano torturom i rozstrzelano 2 sierpnia 1944 roku około godziny 18 w cegielni w Pęcicach.
Z około 500 żołnierzy, które zebrały się w okolicach Pęcic, przez zaporę niemiecką przebiło się około 300. Grupa ta dotarła do Lasów Sękocińskich, a następnie do Lasów Chojnowskich. Po przeformowaniu i dozbrojeniu oddziały te ruszyły w nocy z 18 na 19 sierpnia na pomoc walczącej Warszawie.
Okres powojenny
W kwietniu 1946 dokonano ekshumacji szczątków 91 poległych i pomordowanych, z których zidentyfikowano na miejscu 51 osób, a w późniejszym okresie - dalsze 21 osób. 19 osób pozostało niezidentyfikowanych. Wszystkie szczątki złożono we wspólnej mogile na terenie parku pęcickiego.
Nad wspólną mogiłą w parku pęcickim stanął pomnik-mauzoleum. Powstał on ze składek rodzin, społeczeństwa oraz dotacji specjalnej Przewodniczącego Komisji Likwidacyjnej Armii Krajowej płk. "Radosława" (Jana Mazurkiewicza). Budowę pomnika zakończono w sierpniu 1946 roku. Zaprojektował go inż. arch. Piasecki.
Od 1967 roku Oddział Stołeczny PTTK im. A. Janowskiego i Klub PTTK Varsovia organizują Rajd Turystyczno-Krajoznawczy Po kamienistej drodze poświęcony pamięci uczestników boju, w trakcie którego m.in. odbywa się apel poległych oraz składanie wieńców na mogile powstańczej. Od 2004 roku organizowany jest także, w innym terminie, rajd młodzieży szkolnej.
