Adam Józef Borkiewicz
Borkiewicz Adam Józef „ Adam”, „ Czachurski”, „ Leszczyński”, „ Pepi”, „ Józef”, „ Poleski”, „ Grzymała Siedlecki”, „ Widacki” płk WP, historyk wojskowości ( ur. 17 III 1896 w Bąkowej Górze, pow. radomszczański, obecnie piotrkowski, zm. 29 XII 1958 w Warszawie, pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach, kwatera A 24 rząd 11 grób 15); s. Franciszka i Marii z d. Susickiej.
Pochodził ze zubożałej rodziny ziemiańskiej. Od 1910 uczęszczał do Gimnazjum Górskiego w Warszawie. Jeszcze jako uczeń, od lutego 1913 działał w Związku Walki Czynnej, a po wybuchu I wojny światowej w sierpniu 1914 w Polskiej Organizacji Wojskowej. Uczestnik manifestacji patriotycznej w kościele św. Krzyża z okazji 84 rocznicy wybuchu Powstania Listopadowego, za co został 29 XI 1914 aresztowany i osadzony w więzieniu na ul. Daniłowiczowskiej. Zwolniony z aresztu 17 XII 1914 dzięki wstawiennictwu słynnej śpiewaczki i tancerki warszawskiej Lucyny Messal. Zimą 1915 w batalionie lotnym POW, później w batalionie warszawskim z którym 5 VIII 1915, czyli w dniu wkroczenia wojsk niemieckich do Warszawy został wcielony do 4 kompanii VI batalionu 1 pp. I Brygady Legionów Polskich. Przeszedł cały szlak bojowy pułku. 8 XI 1915 awansowany do stopnia kaprala. 12 XII 1915 ranny w trakcie walk na Wołyniu. Po leczeniu w Domu dla Ozdrowieńców w Kamieńsku i po krótkiej służbie w batalionie uzupełniającym, powrócił do 2 kompanii III batalionu 1 pp. Powtórnie ranny 28 VII 1916 został przeniesiony do oddziałów zapasowych w Dęblinie, skąd odkomenderowano go w celu ukończenia nauki w gimnazjum. Po kryzysie przysięgowym z VII 1917 internowany w obozie w Szczypiornie, skąd zbiegł. Od VIII 1917 był komendantem POW Obwodu Koło i po. komendanta Obwodu Kalisz. W 1917 zdał maturę. Latem 1918 był krótko więziony przez okupacyjne władze niemieckie w Koninie. W XI 1918 dowodził akcja rozbrojeniową oddziałów niemieckich w Kole, poczym wstąpił do organizowanego właśnie WP.
Do 30 IV 1919 dowodził min. VI batalionem Ziemi Kaliskiej, 6 kompanią 29 pp. był instruktorem Szkole Podchorążych w Dęblinie. Brał udział w wojnie polsko- bolszewickiej. Jako d-ca kompanii w 1 pp. wyróżnił się w bitwach pod Chatuticzami, i Torgunami, został dwukrotnie ranny. Po rekonwalescencji trwającej do IX 1919, ponownie w 1pp. Walczył pod Osinówką i Puzyrami, brał udział w operacji dyneburskiej. 3 I 1920 wsławił się bojami o Dworzec Petersburski w Dyneburgu i Złotą Górę. W VI 1920 ppor. A. Borkiewicz d-ca 2 kompanii 1 pp. został z powodu dolegliwości zdrowotnych przeniesiony na stanowisko d-cy batalionu zapasowego 1 pp. i awansowany do stopnia porucznika ( od 1922 kapitan). Do chwili podjęcia pracy w Wojskowym Biurze Historycznym w 1925 pełnił służbę jako d-ca 5, 6 kompanii i kwatermistrz 1 pp. Ukończył studium historyczne prowadzone przez min. M. Kukiela, W. Tokarza, S. Zakrzewskiego. W WBH zajmował kolejno stanowiska referenta, od 1927 kierownika referatu, od 1930 kierownika Wydziału Wojen Polski Odrodzonej. W II 1928 awansował do stopnia majora. W XI 1932 został przeniesiony do 41 Suwalskiego Pułku Piechoty, a wiosną 1933 mianowany d-cą batalionu Korpusu Ochrony Pogranicza „ Suwałki”. 1 I 1935 awansował do stopnia podpułkownika. Po śmierci marszałka J. Piłsudskiego, był członkiem Tymczasowego Komitetu Organizacji Muzeum Józefa Piłsudskiego w Belwederze, następnie jego dyrektorem. Od 11 V 1936 członek Instytutu Badań Najnowszej Historii Polski. W 1938 organizował Muzeum Józefa Piłsudskiego w Łodzi. Był autorem wielu opracowań działań militarnych w wojnie bolszewickiej, działał w Związku Legionistów Polskich, Związku Peowiaków. Wiosną 1939 opracował zasady konspiracji i dywersji na wypadek przegranej wojny z Niemcami. Projekt trafił do GISZ-u. W końcu sierpnia 1939 został oddelegowany do Biura Propagandy Naczelnego Wodza.
8 IX 1939 ppłk A. Borkiewicz został ewakuowany wraz z biurem do Lwowa i brał udział w obronie miasta jako szef Oddziału VI. Po kapitulacji Lwowa 13 X przedostał się na Węgry, gdzie został internowany w Lengyeloti, w którym pełnił funkcję starszego obozu. W XII 1939 skazany na 6 miesięcy więzienia za organizowanie ucieczek oficerów polskich. Karę odbywał od 7 XII 1939 w obozie w Balatonfoldvar. 1 V 1940 został przeniesiony do obozu Pelsoe, a wiosną 1941 do obozu koło Budapesztu, skąd zbiegł 13 IX 1941. Prawdopodobnie dzięki OPW opuścił Węgry i 21 IX 1941 przerzucony do Polski. Zamieszkał w Warszawie i jak większość oficerów polskich przybyłych z Węgier został skierowany do pracy w ZWZ . Od maja do października 1942 był komendantem Podokręgu Wschodniego ( Siedlce) Obszaru Warszawa AK „Struga”. Uczestniczył w akcji scaleniowej. Od 1943 zastępca głównego inspektora Wojskowej Służby Ochrony Powstania. W czasie Powstania redagował pismo „ Barykada”, a od 6 IX współredagował „ Barykady- Warszawa walczy”. Ponadto organizował kolportaż pisma, zabiegał o wyżywienie pracowników drukarń, budował barykady, zbierał rannych, dostarczał komunikaty dotyczące sytuacji w stolicy. Po upadku Powstania przedostał się do Częstochowy z zamiarem prowadzenia dalszej działalności konspiracyjnej.
Od XI 1944 kierownik Wojskowego Biura Historycznego. W styczniu 1945 awansował do stopnia pułkownika.
Ujawnił się we wrześniu 1945 i rozpoczął działalność w Komisji Likwidacyjnej b. AK. 15 XII 1945 objął stanowisko kustosza w Dziale Kartograficznym BN. 1 IX 1946 został kierownikiem samodzielnego referatu ruchu oporu przy IPN, który w 1948 został przekształcony na Instytut Historii Najnowszej. 1 stycznia 1949 został samodzielnym pracownikiem naukowym i prawie jednocześnie władze bezpieczeństwa odebrały mu zebrane przez niego, wszystkie, tak cenne materiały historyczne. 1 stycznia 1951 został przeniesiony na emeryturę. Jego największym dziełem napisanym po wojnie było „ Powstanie Warszawskie 1944. Zarys działań natury wojskowej”, która do dzisiaj należy do podstawowego kanonu lektur dotyczących Powstania Warszawskiego.
Pułkownik Adam Borkiewicz zmarł 29 XII 1958 w Warszawie.
- Srebrny Krzyż Orderu Virtuti Militarii
- Krzyż Walecznych (czterokrotnie)
- Krzyż Niepodległości z Mieczami
- Krzyż Kawalerski Orderu Polonia Restituta
- Krzyż I Brygady
- Krzyż POW
- Warszawski Krzyż Powstańczy (pośmiertnie)
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
- Medal pamiątkowy za Wojnę 1918- 1921
- Łotewski medal Pamiątkowy>