- Redaktor portalu
Uroczystość wmurowania kamienia węgielnego pod budowę pomnika Armii Krajowej w Krakowie
Dnia 27 września 2013 r., w Dzień Polskiego Państwa Podziemnego, wmurowany został na Bulwarze Czerwieńskim u stóp Wawelu kamień węgielny pod pomnik Armii Krajowej. Wmurowaniu kamienia i aktu erekcyjnego towarzyszyło złożenie Ziem z miejsc, w których żołnierze AK przelewali swoją krew. Wszystko z asystą Kompanii Reprezentacyjnej 2. Korpusu Zmechanizowanego z Krakowa.
Uczestników uroczystości powitał prezes Okręgu Małopolska Światowego Związku Żołnierze AK mjr adw. Ryszard Brodowski. Dziękował licznym Pocztom Sztandarowym za uczestnictwo, a w szczególności przybyłym z całej Polski, z grudkami Ziem zroszonych krwią żołnierzy Armii Krajowej, przestawicielom Okręgów ŚZŻ AK Podziękował też Prezydentowi Miasta Krakowa prof. Jackowi Majchrowskiemu za „tak godne zorganizowanie uroczystości”, gen. bryg. Andrzejowi Knapowi za asystę wojskową oraz Małopolskiemu Kuratorowi Oswiaty Aleksandrowi Palczewskiemu za liczny udział młodzieży szkolnej.
Prezydent Jacek Majchrowski powiedział, że w czasie wojny Polska była wyjątkowym krajem gdzie mimo okupacji istniało cały czas Państwo podziemne z władzami, sądownictwem i szkolnictwem, Państwo mające zbrojne ramię - Armią Krajową. Odnosząć się do żołnierzy AK stwierdził: to ludzie, którzy przekazali następnym pokoleniom miłość do ojczyzny, dzięki nim powstało w 2000 roku w Krakowie jedyne w Polsce i chyba na świecie Muzeum Armii Krajowej. Prezydent dodał też, że w niedługim czasie spotkamy się tutaj poraz kolejny aby Pomnik AK odsłonić.
Głos zabierała również Bożena Żelazowska, zastępca Kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych. Odczytane zostało posłanie Honorowego Prezesa ŚZŻ AK ppłk. Stanisława Oleksiaka VM, a członkowie Komitetu Honorowego Budowy Pomnika podpisali Akt Erekcyjny. Grudki Ziem, Akt Erekcyjny i symboliczny kamień, pobrany kilka dni wcześniej z warszawskiego Pomnika Polskiego Państwa Podziemnego i Armii Krajowej znajdującego się przy ulicy Wiejskiej poświęcone zostały przez kardynała Stanisława Dziwisza, metropolitę krakowskiego, który powiedział m.in.: „Przez to dzieło, usytuowane u stóp Wawelu, chcemy utrwalić pamięć o żołnierzach AK i o ich bohaterstwie. Każde pokolenie naszego narodu ma prawo, a może nawet obowiązek przekazania potomnym tego, co z jego współczesnej historii najcenniejsze”.
W uroczystości uczestniczyła Karolina Kaczorowska, wdowa po ostatnim Prezydencie RP na Uchodźstwie, a także Maciej Wilamowski reprezentujący Prezydenta RP Bronisława Komorowskiego, który objął inicjatywę budowy Pomnika AK w Krakowie honorowym patronatem.
Obecny był Kazimierz Barczyk przewodniczący Sejmiku województwa Małopolskiego, gen. bryg. Andrzej Knap, dowódca 2. Korpusu Zmechanizowanego, rektorzy krakowskich uczelni: Uniwersytetu Jagiellońskiego prof. Wojciech Nowak, Akademii Górniczo-Hutniczej prof. Tadeusz Słomka i Politechniki Krakowskiej prof. Kazimierz Furtak.
W uroczystości uczestniczyli także: Małopolski Kurator Oświaty Aleksander Palczewski, radni Miasta Krakowa, dyrektor Muzeum Armii Krajowej w Krakowie dr Janusz Mierzwa oraz Stanisław Juchnowicz architekt-urbanista emerytowany profesor Politechniki Krakowskiej i historyk prof. Wiesław Wysocki z Uniwersytetu Stefana Kardynała Wyszyńskiego. Zarząd Główny ŚZŻ AK reprezentował wiceprezes dr Piotr W. Kurek. W uroczystości uczestniczyli też członkowie organizacji niepodległościowych z okresu PRL, a także przedstawiciele krakowskiego Bractwa Kurkowego.
Obecny był Aleksander Smaga, który wraz z Zespołem wygrał Konkurs na projekt Pomnika AK na Bulwarze Czerwieńskim.
Na uroczystość przybyli ze sztandarami i grudkami Ziem przedstawiciele następujących Okręgów Światowego Związku Żołnierzy AK:
Okręg Kielce - Zbigniew Mielczarek oraz Adam Kowalik, Ziemia pobrana z Wykusu,
Okręg Małopolska - Tadeusz Piotrowski i Stanisław Dziedzic z Ziemią pobraną z Suchej Polany, Tadeusz Bieńkowicz VM Ziemia z Sukurcz k.Lidy (Okręg AK Nowogródek), Irena Wesołowska Ziemia z Brzeżan (Okręg AK Tarnopol), Kazimierz Międzobrodzki Ziemia z Wołczyńskiej Góry (Okręg AK Stanisławów),
Okręg Łódź – Zbysław Raczkiewicz, Mirosław Kopa i Dariusz Rogut, Ziemia ze Stefanowa,
Okręg Ślask - Waldemar Tomżyński, Antoni Kielar, Tomasz Soczyński grudki Ziem z rejonu bunkra OP „Żużel”, Złotego Potoku, Sosnowca-Pogoni i Dębowca k.Cieszyna oraz Janusz Kwapisz i Edward Przybyła z Ziemią z Grońca k. Sławkowa,
Okręg Tarnów – Zdzisław Baszak oraz Ryszard Żądło Ziemia z Polany Kałużówka,
Okręg Warszawa – Mirosław Widlicki fragmenty cegły pobrane z Gmachu PASTy, Regina Jarząbek Ziemia z Brześcia i Twierdzy Brzeskiej (Okręg AK Polesie),
Okręg Wielkopolska - Ludwik Misiek i Henryk Józefowski, grudki Ziem z Ostrowia Wielkopolskiego, Pleszewa, Krotoszyny i z terenu akcji „Bollwerk”,
Okręg Zamość – Tadeusz Kopeć. Józef Łaba i Andrzej Wojtyło, Ziemie z Osuch, Posadowa, Podlodowa i Rzeczycy.
Ze Stowarzyszenia Żołnierzy AK (Inspektorat „Maria”) przybył na uroczystość Antoni Sielecki z Ziemią ze Skalbmierza.
Pobrane i dostarczone do Krakowa zostały również grudki Ziem z Kolonii Wileńskiej (Witold Czarnecki ŚZŻ AK Białystok), Lipinki - Bory Tucholskie (Alojzy Gładykowski ŚZŻ AK Bydgoszcz), Osowe Grzędy (Zbigniew Kaszlej ŚZŻ AK Augustów), Huta Stara k. Kostopola (Anna Lewak ŚZŻ AK Okręg Wołyń).
Przy umieszczaniu w miejscu przyszłego Pomnika AK Ziem z pól bitew i akcji uczestniczyli również harcerze i harcerki z Małopolskich Chorągwi ZHR wystawiając pod dowództwem pwd. Jakuba Górniaka poczty sztandarowe: Okręgu Małopolska ŚZŻ AK, 27. Wołyńskiej DP AK, 11 Karpackiej DP AK, krakowskich Szarych Szeregów oraz Stowarzyszenia Wolność i Niezawisłość.
Uroczystość zgromadziła wielu uczniów i nauczycieli ze szkół podstawowych, gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych z województwa małopolskiego.
Obecne były poczty sztandarowe SP nr 4 i nr 109 z Krakowa, SP z Gabonia, Gródka, Nowego Targu (SP nr 11), Pawężowa, Pcimia (SP nr 3), Rudawy, Rzuchowej i SP z Wielkich Dróg.
Poczty ZSP nr 1 i Gimnazjum z Szynwałdu, Gimnazjum nr 16, 24 i 46 z Krakowa, ZSO nr 35 z Krakowa, Gimnazjum z Łomnicy Zdroju, Niecieczy, Pogórskiej Woli, Proszowic, Rzuchowej i Wieliczki.
Poczty sztandarowe I LO, II LO, IV LO, VI LO, VII LO, VIII LO, X LO i XXXI LO z Krakowa, LO z Piekar, I LO z Zakopanego, Prywatnego LO z Nowego Targu.
Poczty ZS z Andrychowa, ZS w Dobczycach, ZSiPO z Kalwarii Zebrzydowskiej, ZSiPO ze Skały. Poczty Zespołów Szkół w Krakowie: Ekonomicznych nr 1, Ekonomiczno-Handlowych nr 2, Gastronomicznych nr 2, Mechanicznych nr 1, a także poczet Zespołu nr 2 SOMSiT w Oświęcimiu.
Nie zabrakło też młodzieży i nauczycieli z Okręgu Lublin ŚZŻ AK. Na uroczystość w Krakowie przyjechało wraz z Jarosławem Cybulakiem około 30-tu członków szkolnych Klubów Historycznych im. Armii Krajowej z Kraśnika, Radzynia Podlaskiego i Dorohuska.
Pomnik Armii Krajowej ma stanąć w przestrzeni Ogrodu Pamięci Narodowej na Bulwarze Czerwieńskim w eksponowanym miejscu na kierunku ul. Koletek. Wytyczne konserwatorskie ograniczyły jego wysokość do 4 m. Decyzję w sprawie wzniesienia i lokalizacji pomnika podjęła jednomyślnie Rada Miasta Krakowa w drodze uchwały i po przeprowadzonych wcześniej konsultacjach społecznych.
Organizatorem Konkursu była Gmina Miejska Kraków we współpracy z Odziałem krakowskim SARP. Na Konkurs wpłynęło 57 prac. Jury pod przewodnictwem prof. Andrzeja Wyżykowskiego Głównego Architekta Miasta Krakowa wskazało do realizacji Światowemu Związkowi Żołnierzy Armii Krajowej projekt Zespołu Aleksandra Smagi „Wstęga Pamięci”.
Pomnik Armii Krajowej stanowić będzie wstęga o zmiennej wysokości odzwierciedlająca granice II Rzeczypospolitej Polskiej. Wstęga wyznaczy granice niewielkiego placu z otwarciem na Wawel i Wisłę. Plac ten stanie się miejcem uroczystości patriotycznych, a tablice memoratywne umieszczone na ścianach pomnika uzmysłowią odwiedzającym jak wielką rolę w walce o niepodległość Polski odegrała Armia Krajowa.
Odsłonięcie i poświęcenie Pomnika planowane jest na 27.09.2014 r., w 75. rocznicę utworzenia Służby Zwycięstwu Polski.
Piotr W. Kurek
Podziękowanie Małopolskiego Kuratora Oświaty
