AKTUALNOŚCI

W dniach 15-17 czerwca 2018 r. w Górach Świętokrzyskich jak co roku odbyły się uroczystości poświęcone Dowódcom i Żołnierzom Oddziałów „Ponurego” i „Nurta”.

W tym roku przypadła również  30 rocznica powtórnego pogrzebu „Ponurego”, 75. rocznica powstania zgrupowania „Ponurego” i 100. rocznica Odzyskania Niepodległości przez Polskę.

W miejscu uroczystości podczas II wojny światowej stacjonowały oddziały żołnierzy polskiego podziemia, Zgrupowania Partyzanckie AK „Ponurego” i „Nurta”.

Uroczystości na „Wykusie” odbywają się od ponad 60 lat. To właśnie w tym miejscu w 1957 r. odsłonięto kapliczkę z obrazem Matki Boskiej Bolesnej. Na jej ścianach umieszczono pseudonimy poległych bohaterów AK, a na otaczającym murze znajduje się obecnie kilkaset tabliczek z nazwiskami poległych i zmarłych żołnierzy zgrupowań.

Organizatorem uroczystości jest Środowisko Świętokrzyskich Zgrupowań Partyzanckich Armii Krajowej „Ponury”-„Nurt” ŚZŻAK oraz Związek Harcerstwa Rzeczypospolitej przy udziale m.in. Policji Świętokrzyskiej, Lasów Państwowych, Wojska Polskiego, Instytutu Pamięci Narodowej, Samorządów Starachowic, Wąchocka, Bodzentyna i Suchedniowa.

Trzydniowe uroczystości rozpoczęły się w piątek 15 czerwca br.  od panelu historycznego w Miejsko-Gminnym Ośrodku Kultury w Wąchocku. Następnie w Starachowicach przy ławeczce „Halnego” (Zdzisława Rachtana) odbyło się śpiewanie pieśni patriotycznych.

Sobota 16 czerwca br. to już uroczystości na Polanie „Wykusowej”. W godzinach porannych odbył się rajd rowerowy, w którym wzięło udział blisko 200 uczestników. Rowerzyści wyruszyli z Bodzentyna, Wąchocka, Suchedniowa, Skarżyska-Kamiennej, Starachowic na Polanę „Wykus”. Na mecie każdy z uczestników otrzymał pamiątkowy medal, a na zakończenie rajdu, w 100-tną rocznicę Odzyskania Niepodległości oraz w hołdzie Żołnierzom "Ponurego" i "Nurta", posadzono potomka słynnego dębu "Bartek".

Następnie o godz. 16.00 na Polanie „Wykus”, Prezes Okręgu Środowiska Świętokrzyskich Zgrupowań Partyzanckich „Ponury” – „Nurt” ŚZŻAK Rafał Obarzanek odebrał meldunek o gotowości do rozpoczęcia uroczystości. Po czym rozpoczęła się Polowa Msza Święta, którą odprawił o. Eugeniusz Augustyn. Tradycyjnie wręczono również Honorową Policyjną Odznaką Zasługi im. „Ponurego”, odczytano Apel Poległych i złożono kwiaty.

W uroczystości udział wziął członek Prezydium ZG Mirosław Chada oraz 15 osobowa delegacja z Zarządu Głównego ŚZŻAK. Poczet Zarządu Głównego ŚZŻAK wystawił Związek Strzelecki „Strzelcy Rzeczypospolitej”.

Podczas uroczystości odczytane zostały listy do uczestników uroczystości: od Ministra Obrony Narodowej Mariusza Błaszczaka oraz Dowódcy Wojsko Obrony Terytorialnej gen. Wiesława Kukuły.

Obchody skończyły się w niedzielę 17 czerwca br. Mszą Świętą w opactwie oo. Cystersów  i Apelem Poległych pod Pomnikiem „Ponurego” w Wąchocku. Tam również, najbardziej zasłużeni, otrzymali z rąk Szefa Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych Medale „Pro Patria”. Tradycyjnie na zakończenie złożono kwiaty i zapalono znicze.

Zwieńczeniem była inscenizacja historyczna przy klasztorze oo. Cystersów – Ostatnia walka „Ponurego”. W tym dniu odbyła się również prelekcja dr Marka Jedynaka (IPN Kielce) na temat 75. rocznicy powstania Zgrupowań Partyzanckich AK „Ponury”.

S.K

                    fot. M. Lewandowski

                 fot. M. Lewandowski

                 fot. A.M Nowacka-Brysiak

                    fot. A.M. Nowacka-Brysiak

                 fot. A.M.Nowacka-Brysiak

                     fot. A.M.Nowacka-Brysiak

                    fot. A.M. Nowacka-Brysiak

                      fot. A.Nowacka-Brysiak

                     fot. M.Lewandowski

W ostatnim okresie zostały opublikowane informacje brutalnie atakujące i obrażające członków władz ŚZŻAK na czele z Prezesem. Osoby te zostały wybrane przed 2. miesiącami na 3 letnią kadencję podczas XVII Zjazdu Sprawozdawczo-Wyborczego Delegatów ŚZŻAK” w dniach 9-10 kwietnia br. głosami 99 delegatów z poszczególnych Okręgów oraz członków władz centralnych.

W opublikowanych informacjach w stosunku do żadnej z sześciu wymienianych osób nie padł ani jeden zarzut popełnienia czynów niegodnych czy naruszenia w działalności: prawa, przepisów Statutu ŚZŻAK lub uchwał.

Wszystkie te publikacje są udostępnione w Internecie, A oto one:

1. Artykuł Sławomira Cenckiewicza pt.: „Światowy Związek Żołnierzy … PRL?” zamieszczony w Tygodniku „Do Rzeczy” w numerze 23/275 z dnia 4-10 czerwca br. - link
2. Pismo Porozumienia Organizacji Kombatanckich i Niepodległościowych z dnia 13 czerwca br. - link
3. Program Tadeusza Płużańskiego "O co chodzi" wyemitowany w TVP INFO 19 czerwca br. - link
4. Wywiad Krzysztofa Skowrońskiego z Tadeuszem Płużańskim przeprowadzony 21 czerwca br. w Radiu Wnet - link
5. Publikacja Mariusza Grzelaka i Tadeusza Płużańskiego w Dzienniku Super Express z 30 czerwca br.- link
6. Odpowiedź Sławomira Cenckiewicza na pismo Prezesa ZG ŚZŻAK do Redaktora Naczelnego Tygodnika „Do Rzeczy”, zamieszczona w Tygodniku „Do Rzeczy” w numerze 28/280 z dnia 9-15 lipca - link
7. Odpowiedź Sławomira Cenckiewicza na list Romana Giertycha + komentarze czytelników - link

Opublikowane informacje spotkały się z reakcją członków władz ŚZŻAK, Prezesów Okręgów ŚZŻAK i członków ŚZŻAK. Wszystkie odpowiedzi na publikacje zostały wysłane pocztą.

A oto odsyłacze do odpowiedzi:

1. Oświadczenie w sprawie artykułu
2. Pismo Prezesa ZG ŚZŻAK prof. Leszka Żukowskiego do Redaktora Naczelnego Tygodnika „Do Rzeczy”.
3. Pismo Prezesa ZG ŚZŻAK prof. Leszka Żukowskiego do Porozumienia Organizacji Kombatanckich i Niepodległościowych
4. Pismo Prezesa ZG ŚZŻAK prof. Leszka Żukowskiego do Sekretarza Stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej
5. Stanowisko Rzecznika Prasowego ŚZŻAK Tadeusza Filipkowskiego
6. Wyjaśnienia Wiceprezesa ZG ŚZŻAK Marka Cieciury
7. Wyjaśnienie Sekretarza ZG ŚZŻAK Ryszarda Dorfa
8. Stanowisko Prezesa Zarządu Fundacji Polskiego Państwa Podziemnego Sławomira Pocztarskiego
9. Pismo Prezesa Ogólnokrajowego Środowiska Żołnierzy AK Korpusu "Jodła" ŚZŻAK
10. Pismo Prezesa Środowiska Pułku AK "Baszta" ŚZŻAK
11. Stanowisko Okręgu Wołyń ŚZŻAK
12. Stanowisko Prezydium Okręgu Śląsk ŚZŻAK
13. Pismo Mirosława Chady Środowisko IV Obwód Ochota ŚZŻAK
14. Pismo Kazimierza Czagowca Okręg Wołyń ŚZŻAK
15. Pismo Prezesa Okręgu Krosno ŚZŻAK
16. Pismo Prezesa ZG ŚZŻAK do Dyrektora Telewizyjnej Agencji Informacyjnej
17. Pismo Prezesa Okręgu Szczecin ŚZŻAK
18. Pismo Wiceprezesa ZG ŚZŻAK Marka Cieciury do Redaktora Naczelnego Radia Wnet
19. Pismo Prezesa Okręgu Zielona Góra ŚZŻAK
20. Pismo Prezesa Okręgu Tarnów ŚZŻAK
21. Uchwała Nr 1/2018 Zarządu Głównego ŚZŻAK z dnia 27.06.2018 r.
22. Uchwała Nr 2/2018 Zarządu Głównego ŚZŻAK z dnia 27.06.2018 r.
23. Pismo Rzecznika Prasowego ŚZŻAK do Redaktora Naczelnego Dziennika Super Express
24. Pismo Rzecznika Prasowego ŚZŻAK do Portalu Wikipedia
25. Komentarz Prezesa ZG ŚZŻAK do odpowiedzi Sławomira Cenckiewicza
26. List Romana Giertycha do Sławomira Cenckiewicza + komentarze czytelników
27. Artykuł w Gazecie Wyborczej
28. Komentarz Romana Giertycha do odpowiedzi Sławomira Cenckiewicza + komentarze czytelników

W sobotę 9 czerwca br. wyruszył spod budynku PAST-y Rajd Kombatancki „Śladami walk niepodległościowych na północno-wschodnich rubieżach Polski - Augustowskie i nad Biebrzą”.

Organizatorem Rajdu było Ogólnokrajowe Środowisko Żołnierzy Armii Krajowej Korpusu „Jodła”, przy wsparciu finansowym Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych. Autokar na mocy „Procedury udzielania zgody na wykorzystanie pojazdów Sił  Zbrojnych na potrzeby organizacji pozarządowych” użyczyło nam Dowództwo Sztabu Generalnego Wojska Polskiego.

Uczestnikami Rajdu byli kombatanci z różnych środowisk Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej ich Rodziny, młodzież wraz z opiekunami ze Szkoły Podstawowej Nr 223 im. Partyzantów Ziemi Kieleckiej, a także przedstawiciele Prezydium Zarządu Głównego ŚZŻAK.

Trasa naszego Rajdu wiodła przez: Augustów, Studzieniczną, Mikaszówkę, Giby, Rajgród, Biebrzański Park Narodowy - Czerwone Bagno, Grzędy, Bogusze, Grajewo.

Pierwszy przystanek był w Augustowie, gdzie nasze zwiedzanie rozpoczęliśmy od Pomnika Króla Zygmunta Augusta. Następnie udaliśmy się do Bazyliki Mniejszej Najświętszego Serca Jezusowego, gdzie przewodnik Pani Wacława Rutkowska opowiedziała nam historię Bazyliki. Kościół zbudowany został w latach 1906-1911 i jest mieszanką stylów. Dumą są przepiękne witraże odnoszące się do historii polskiej. W świątyni znajdują się również tablice pamiątkowe poświęcone Sybirakom i ofiarom Stalinizmu, a także ofiarom Obławy Augustowskiej z lipca 1945 r. Po wysłuchaniu historii tych tablic oraz chwili zadumy ruszyliśmy dalej.

Kolejnym punktem naszego Rajdu był tzw. Dom Turka – dawna siedziba NKWD i PUBP. Tam również poznaliśmy historię tego miejsca oraz oddaliśmy hołd, złożyliśmy kwiaty i zapaliliśmy znicze.

Następnie udaliśmy się na regionalny posiłek do sławnej Restauracji „Albatros”, gdzie przed laty Pan Janusz Laskowski napisał piosenkę "Beata z Albatrosa”.

Po posiłku udaliśmy się do Studzienicznej miejscowości  położonej nad jeziorem o tej samej nazwie. Znajduje się tam Sanktuarium oraz studnia, która według wierzeń zawiera wodę uzdrawiającą choroby oczu. Sanktuarium jest związane z objawieniami Matki Boskiej w XVIII w. Obecnie Studzieniczna jest głównym miejscem wędrówki pielgrzymów i kultu maryjnego w tym regionie.

Obok wspomnianej studni znajduje się również Pomnik św. Jana Pawła II, który 9 czerwca 1999 r. odwiedził to miejsce wypowiadając pamiętne słowa: „Byłem tu wiele razy, ale jako papież po raz pierwszy i chyba ostatni”.

Kolejnym punktem naszego Rajdu był wyjazd do Mikaszówki.

Po drodze zatrzymaliśmy się we wsi Sucha Rzeczka, gdzie na mogile upamiętniającej oficerów i żołnierzy VIII Uderzeniowego Batalionu Kadrowego AK oddaliśmy hołd, złożyliśmy kwiaty i zapaliliśmy znicze.

W Mikaszówce znajduje się śluza na Kanale Augustowskim oraz drewniany kościół pw. Świętej Marii Magdaleny, a przy nim instalacja poświęcona Ofiarom Obławy Augustowskiej z lipca 1945 r., a także informacja o przebiegu i Ofiarach Obławy Augustowskiej.

Ostatnim punktem pierwszego dnia naszego Rajdu był wyjazd do Gib, gdzie znajduje się Golgota upamiętniająca zamordowanych w Obławie Augustowskiej, tam również poznaliśmy historię tego miejsca, oddaliśmy hołd, złożyliśmy kwiaty i zapaliliśmy znicze.

W Gibach znajdują się również zabudowania, w których „Smiersz” urządził obóz filtracyjny dla aresztowanych w Obławie Augustowskiej w lipcu 1945 r. Stąd wywożono ciężarówkami w kierunku obecnej granicy z Białorusią. Nikt nie powrócił. Miejsce egzekucji i doły śmierci ofiar pozostają nieznane.

Na tym oficjalnie zakończył się pierwszy dzień naszej wizyty na północno-wschodnich rubieżach Polski i udaliśmy się do Augustowa na zasłużony odpoczynek do hotelu.

Po kolacji delegacja wraz z dziećmi ze Szkoły Podstawowej Nr 223 im. Partyzantów Ziemi Kieleckiej, udała się na spacer po bulwarach i przed znajdującym się tam Pomnikiem Pamięci Żołnierzy Polski Podziemnej poległych na kresach II RP w walce z sowieckim zniewoleniem w latach 1944-1954,  zapaliliśmy znicze.

Następnego dnia w niedzielę 10 czerwca br. po śniadaniu wyruszyliśmy do Rajgrodu, gdzie przed neogotyckim kościołem pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny spotkaliśmy się z Panem Januszem Sobolewskim, który to był naszym przewodnikiem drugiego dnia.

Pan Janusz Sobolewski szczegółowo opowiedział nam o historii tego miejsca. Następnie udaliśmy się do najstarszej część Rajgrodu na Górę Zamkową.

Wzniesienie to, znajduje się nad Jeziorem Rajgrodzkim. W przeszłości było to grodzisko jaćwieskie, następnie gród książęcy, a od 1571 do końca XVIII wieku dwór starosty rajgrodzkiego. Obecnie z wierzchołka góry podziwiać można pobliską panoramę.

Kolejne miejsce, do którego mieliśmy się udać tego dnia to był Biebrzański Pak Narodowy – Czerwone Bagno. Tam powitał nas Pan Andrzej Sikora z Biebrzańskiego Parku Narodowego, który zaprezentował nam walory przyrodnicze tego  miejsca.

Biebrzański Park Narodowy – Czerwone Bagno – to jedno z najciekawszych miejsc w dolinie Biebrzy. Ten zróżnicowany obszar jest naturalną ostoją rzadkich gatunków zwierząt, ptaków i roślin. Tereny biebrzańskich bagien i lasów to nie tylko ostoja zwierząt, wpisane są w nie też losy mieszkających tu niegdyś ludzi. Te trudno dostępne miejsca udzielały schronienia uczestnikom powstań narodowych i walk partyzanckich.

W 1943 r. położona na uroczysku Grzędy wieś, została spacyfikowana, a mieszkańcy wymordowani przez Niemców. Nieliczni, którym udało się  przeżyć te wydarzenia, chcieli po wojnie powrócić na ojcowiznę, jednakże ówczesne władze nie wydały na to zgody. Obecnie jedyną pamiątką istnienia rozległej wsi są widoczne fundamenty i krzyże.

Znajduje się tam też pomnik upamiętniający wydarzenia z II wojny światowej związany  z pacyfikacją wsi Grzędy oraz największą bitwą partyzancką AK z 8 września 1944 r., która odbyła się ramach Akcji „Burza”. Przewodnik Pan Janusz Sobolewski opowiedział nam m.in. o historii tego miejsca i 9 Pułku Strzelców Konnych Armii Krajowej. Następnie oddaliśmy hołd i złożyliśmy kwiaty oraz zapaliliśmy znicze.

Ostatnim punktem naszego dwudniowego Rajdu było zobaczenie słupa granicznego znajdującego się w Boguszach. Jest to unikalny nie tylko w skali Polski czterometrowy słup graniczny. To tutaj w sierpniu 1545 r. spotkały się komisje graniczne Prus i Litwy pracujące przy wytyczaniu granicy między Prusami i Rzeczpospolitą Obojga Narodów. Na pamiątkę tego spotkania, na styku trzech granic: Korony, Litwy i Prus, postawiono murowany słup graniczny, który kształtem przypomina kapliczkę.

I to był ostatni punkt programu naszego Rajdu. Zmęczeni, ale zadowoleni, po objedzie w Grajewie, udaliśmy się w drogę powrotną śpiewając jeszcze w autokarze pieśni patriotyczne.

Dziękujemy wszystkim za podjęty trud i uczestnictwo w tej wspólnej podróży. Szczególne podziękowania należą się jednak Ogólnokrajowemu Środowisku Żołnierzy Korpusu „Jodła”, który to podjął się realizacji pomysłu zorganizowania tego Rajdu.

Dziękujemy Szkole Podstawowej Nr 223 im. Partyzantów Ziemi Kieleckiej, za uczestnictwo i wsparcie, a przede wszystkim za kontynuację etosu Armii Krajowej.

Specjalne podziękowania należą się również naszym przewodnikom: Pani Wacławie Rutkowskiej i Panu Januszowi Sobolewskimu, którzy oprócz przekazania nam ogromnej wiedzy otoczyli nas opieką i niezwykle serdeczną gościnnością.

Dziękujemy również wszystkim innym osobom, które spotkaliśmy na trasie naszego Rajdu i które nas serdecznie przyjmowały.

Dziękujemy Urzędowi ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych za wsparcie finansowe oraz Dowództwu Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, które to użyczyło nam bezpłatnie autokar. Bez wsparcia tych instytucji upamiętnienie miejsc, które odniosły tak znaczące fakty w naszej historii, nie doszłoby do skutku.

Cieszy nas, że na każdym kroku spotykała nas życzliwość zarówno w miejscach, które odwiedzaliśmy, jak i od osób, które wzruszone zatrzymywały nas na ulicy. To dla nas jest dowód, że pamięć o żołnierzach Armii Krajowej i ich czynach trwa.

S.K i H.G

fot. S.K

Szczegółowe opracowanie w poniższym linku.

30. rocznica powtórnego pogrzebu płk. Jana Piwnika "Ponurego"

fot. Jerzy Grzyb, Maciej Religa, Tadeusz Religa