Gen. bryg. Stanisław Burza - Karliński
Tygodnik „Niedziela”:
„Generał Stanisław Burza - Karliński to piękny człowiek i wielki bohater Polski” - mówił w homilii abp senior Stanisław Nowak, który 16 kwietnia przewodniczył w parafii pw. św. Stanisława BM w Ręcznie Mszy św. pogrzebowej zmarłego 12 kwietnia 2015 r., w wieku 94 lat, w Piotrkowie Trybunalskim gen. brygady Stanisława Burza-Karlińskiego, żołnierza niezłomnego. „To był wierny obrońca Ojczyzny. Jeden z tych, których nazywamy wyklętymi, ale oni są przez nas nazywani błogosławionymi” - mówił abp Nowak.
Mszę św. z abp. Stanisławem Nowakiem koncelebrowali: ks. ppłk Piotr Majka z 25 Brygady Kawalerii Powietrznej z Tomaszowa Mazowieckiego, reprezentujący biskupa polowego Wojska Polskiego Józefa Guzdka, ks. Jerzy Grąbkowski proboszcz parafii pw. św. Stanisława BM w Ręcznie, ks. Dariusz Nowak proboszcz parafii pw. św. Floriana w Częstochowie oraz o. Przemysław Michał Lutyński ISCHP i o. Henryk Szymański ISCHP z Sanktuarium Matki Bożej Bęczkowickiej - Oblubienicy Ducha Świętego Pocieszyciela.
Uroczystości zgromadziły tłumy wiernych. Przybyły: liczne poczty sztandarowe (m.in. Okr. Warszawa-Wschód ŚZŻAK), przedstawiciele ŚZŻAK: władze Okręgu Warszawa – Wschód, z prezesem mjr Edmundem Muszyńskim, kół Okręgu Piotrków Trybunalski, (z władz ŚZŻAK nie było nikogo), kombatanci, żołnierze Polskiego Wojska Konspiracyjnego, harcerze, młodzież szkolna, przedstawiciele władz samorządowych, poseł Robert Telus (PiS),. Uroczystości pogrzebowe swoją obecnością uświetniły: Kompania honorowa 7 Dywizji Lotnictwa z 25 Brygady Kawalerii Powietrznej z Nowego Glinnika, Orkiestra Wojskowa z Radomia oraz Gminny Chór Gminy Ręczno.
W homilii abp Nowak podkreślił, że „uroczystości pogrzebowe odbywają się w tygodniu katyńskim”. - Bohaterscy żołnierze, ci niezłomni ludzie są znakiem, głosem, a nawet krzykiem i wyrzutem sumienia. Są głosicielami nadziei, że można być pięknym człowiekiem i pełnić czyny z poświęceniem dla Boga i Ojczyzny - mówił abp Nowak. Przypominał również, że zmarły gen. Burza- Karliński był żołnierzem września 1939 r., pod Lwowem trafił do niewoli sowieckiej, następnie podjął także działalność konspiracyjną. - Hasło „Bóg, Honor, Ojczyzna” nie było dla niego pustym dźwiękiem, ale było prawdą i dawaniem siebie w ofierze - podkreślił abp Nowak i dodał, że „dla niego Polska nie mogła zginąć”. „Wykazał ogromną moc moralną. Nigdy nie poszedł na współpracę z reżimem komunistycznym. Wolał cierpieć” - kontynuował abp Nowak.
Arcybiskup odnosząc się do ofiar Katynia i ofiar żołnierzy wyklętych wołał: „Kości poległych prorokujcie. Przemawiajcie do nas głosem prawdy, że są wartości za które warto umierać, poświęcać swoje życie”. „Nam nie wolno nie widzieć tej ich krwi. Trzeba wiedzieć tę krew”. - dodał abp Nowak i za św. Janem Pawłem II przypomniał, że „każdy ma swoje własne Westerplatte”. Abp Nowak odniósł się również do współczesnej Polski i podkreślił, że „dziś jesteśmy zagrożeni odchodzeniem od wartości i dóbr pochodzących od Boga”. - Nie możemy odchodzić od wiernego małżeństwa i rodziny, od dobrego wychowania młodzieży, od polskiej kultury. Nie wolno nam od tego wszystkiego odchodzić - zaapelował abp Nowak i przypomniał, że „bohaterzy są po to, by nas zawstydzać i budzić nas z oszołomienia laickiej i bezbożnej kultury naszych czasów”.
Do uczestników pogrzebu i na ręce najbliższej rodziny zmarłego gen. Stanisława Burza-Karlińskiego specjalny list przesłał biskup polowy Wojska Polskiego Józef Guzdek, w którym przypomniał, że życie zmarłego było oddane Ojczyźnie. Zmarłego gen. Burza - Karlińskiego pożegnali również m. in. przedstawiciele ŚZŻAK – Prezes Okr. Warszawa-Wschód - mjr Edmund Muszyński, Jerzy Olas z Koła ŚZŻAK w Gorzkowicach, a także poseł ziemi opoczyńskiej Robert Telus (PiS).
Po Mszy św. ciało zmarłego zostało przeniesione z honorami wojskowymi na cmentarz w Ręcznie.
Generał brygady Stanisław Burza-Karliński urodził się w 1921 r. we wsi Dąbrowa w gminie Ręczno w rodzinie chłopskiej. Ojciec Józef był legionistą i brał udział w wojnie z Rosją bolszewicką. Stanisław uczył się w szkole powszechnej w Ręcznie, a następnie w Szkole Podoficerów Piechoty dla Małoletnich Nr 2 w Śremie. Brał udział w kampanii wrześniowej 1939 r. W okolicach Lwowa dostał się do niewoli sowieckiej, ale po kilku dniach udało mu się uciec. Już w październiku 1939 r. rozpoczął działalność konspiracyjną. Używał pseudonimu „Kruk”, a następnie „Onufry”. Od sierpnia 1941 r. tworzył struktury Związku Odwetu. Oficjalnie pracował jako inspektor pszczelarstwa. Zorganizował sprawnie działającą sieć konspiracyjną. Dowodził zespołem dywersyjnym, likwidował zdrajców i konfidentów, zdobywał uzbrojenie, prowadził szkolenia oraz odbierał zrzuty lotnicze. Nadzorował wyrób fałszywych kenkart. Działał w Kedywie, a następnie od listopada 1943 r. dowodził Oddziałem Partyzanckim „Burza”, który zorganizował. Wtedy przyjął pseudonim „Burza”. W sierpniu 1944 r. dołączył ze swoim oddziałem do 25 pułku piechoty Armii Krajowej. Oddział Partyzancki „Burza” był największym i najlepiej uzbrojonym w Okręgu Łódź. Poprowadził brawurowy kontratak podczas bitwy pod Stefanowem 26 września 1944 r. Na początku marca 1945 r. Stanisław Karliński odmówił współpracy z NKWD. Od kwietnia do lipca 1945 r. pełnił obowiązki dowódcy oddziału partyzanckiego Ruchu Samoobrony Armii Krajowej i Narodu. Dnia 2 maja tego samego roku spalono jego dom w Łękach Królewskich pod Ręcznem i aresztowano żonę z dwójką małych dzieci oraz rodzeństwo i teściów. Miesiąc później rozbił więzienie w Piotrkowie Trybunalskim, skąd uwolnił członków rodziny.
Dnia 8 lipca 1945 r. Stanisław Karliński dowodził bitwą z Armią Czerwoną pod Majkowicami. Mimo okrążenia przez przeważające siły wroga, po 7 godzinach walki przebił się zadając Sowietom duże straty. Wkrótce wraz z wieloma swoimi żołnierzami, którym zapewnił fałszywe dokumenty, przeniósł się na Ziemie Odzyskane. Zamieszkał w Trzciance, gdzie wraz z grupą akowców, na czele z mjr. „Leśniakiem” Rudolfem Majewskim, zawiązał konspiracyjny Związek Byłych Partyzantów „Warta” .
Na skutek zdrady 11 listopada 1946 r. został aresztowany i po kilku miesiącach śledztwa skazany przez Wojskowy Sąd w Poznaniu na dwukrotną karę śmierci. W wyniku amnestii zamieniono wyrok na 15 lat więzienia. Po 10 latach, w listopadzie 1956 r. został zwolniony. Wkrótce rozpoczął pracę w spółdzielni Samopomoc Chłopska w Ręcznie, której został wybrany prezesem. Mimo dobrych efektów pracy przez wiele lat był inwigilowany przez bezpiekę. We wrześniu 1967 r. bezpieka po raz kolejny podpaliła jego dom. Zmuszony wyjechać z rodzinnych stron początkowo zamieszkał w Warszawie, a następnie kupił gospodarstwo rolne w Czapielsku koło Gdańska. Pracował tam jako rolnik, a jego gospodarstwo stało się przystanią dla akowców.
We wrześniu 1980 r. Stanisław Karliński skorzystał z zaproszenia kolegów kombatantów i wyjechał do Kanady. Miał tam przebywać 9 tygodni, lecz został na 9 lat. Zamieszkał w Toronto. Pracował jako robotnik oraz włączył się do pracy społecznej w Stowarzyszeniu Polskich Kombatantów oraz w Kongresie Polonii Kanadyjskiej. Z zachowanych akt bezpieki wynika, że był inwigilowany i prześladowany od 1945 do 1987 r. W drugiej połowie lat 90. wrócił do Polski i wówczas oficjalnie zmienił nazwisko na dwuczłonowe: Burza-Karliński. Od tego czasu nieustannie prowadził działalność społeczną, w tym także pełnił obowiązki przewodniczącego Zarządu Okręgu Światowego Związku Żołnierzy AK /ŚZŻAK/ w Piotrkowie Trybunalskim. Często był zapraszany na różne uroczystości patriotyczne oraz na spotkania z młodzieżą. Od 2004 r. regularnie współpracował z czasopismem historycznym „Kurier - Kultura i Rzeczywistość”. W sierpniu 2007 r. Prezydent RP Lech Kaczyński mianował go na stopień generała brygady.
Gen. Stanisław Burza-Karliński otrzymał odznaczenia: Order Virtuti Militari, Krzyż Walecznych (dwukrotnie), Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski, Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami, Krzyż Kampanii Wrześniowej, Krzyż Armii Krajowej, Medal Wojska Polskiego i in. Jest Honorowym Obywatelem Piotrkowa Trybunalskiego i Żarnowa. Posiada też tytuł Zasłużony dla Powiatu Opoczyńskiego oraz Zasłużony dla Powiatu Piotrkowskiego.
W 2014 r. ukazało się drugie wydanie jego autobiograficznej książki pt. „W burzy dziejowej”.
Zmarł 12 kwietnia 2015 r., w wieku 94 lat, w Piotrkowie Trybunalskim.
Pochowany został w Ręcznie w dniu 16 kwiwetnia 2015 r.
Przygotował i fot. Mirosław Widlicki
__________________________________________________________________________________________________________________________
20 maja 2012 r.
Piąta rocznica nadania Zespołowi Szkół w Pniewie
imienia Żołnierzy Armii Krajowej
18 maja 2012 r. minęła sześćdziesiąta ósma rocznica obławy w Pniewie, która stała się okazją do zorganizowania przez Zespół Szkół im. Armii Krajowej obchodów pięciolecia nadania patrona placówce. Uroczystość zorganizowana przez społeczność szkolną była połączona z odsłonięciem tablicy upamiętniającej tragedię sprzed sześćdziesięciu ośmiu lat.
20 maja o godz. 11.00 w kościele pw. św. Apostołów Piotra i Pawła rozpoczęła się uroczysta Msza Święta pod przewodnictwem Ks. kan. Adama Staniszewskiego, uświetniona obecnością 15 pocztów sztandarowych w tym sztandary AK Okręgu Warszawa-Wschód ŚZŻAK, Obwodu AK „Rajski Ptak” i Kół AK z Wyszkowa i Pułtuska, 7 sztandarów szkół mających patrona związanego z Armią Krajową oraz 4 sztandary organizacji współpracujących z AK.
Kazanie o treściach patriotycznych i związanych z historią i teraźniejszością Puszczy Białej wygłosił do zebranych na Eucharystii wiernych ks. prof. Henryk Kietliński. Po uroczystym błogosławieństwie Goście przeszli na plac przed świątynią, na którym odbyło się złożenie kwiatów przed Pomnikiem Obrońców Ojczyzny. Następnie Wicedyrektor Zespołu Szkół w Pniewie Jolanta Jackowska zaprosiła zgromadzone w kościele osoby na przygotowaną pod kierunkiem Pani Aleksandry Gajkowskiej i Jolanty Kasińskiej rekonstrukcję historyczną. Na placu przed parafialną świątynią młodzież szkolna – 45 aktorów - wykonała inscenizację obławy przeprowadzonej przez Niemców w Pniewie 18 maja 1944 r. Widowisko miało bogatą oprawę artystyczną.
Jest to już druga rekonstrukcja po „zrzucie cichociemnych” w Łosinnie, przygotowana przez uczniów miejscowej szkoły. Wraz z zakończeniem widowiska historycznego, rozpoczęła się część oficjalna uroczystości, którą zainaugurowało powitanie licznie przybyłych gości. Na patriotycznym spotkaniu byli obecni przedstawiciele władz: UdsKiOR, Okręgu Warszawa-Wschód, Kół AK, wojska, Fundacji PPP, samorządowych oraz nauczyciele i uczniowie szkół współpracujących jak również licznie przybyłe rodziny ofiar obławy i rodzice uczniów.
Następnie Dyrektor Krzysztof Gierek przypomniał zebranym zdarzenia sprzed pięciu lat, kiedy to szkoła otrzymała swego patrona i sztandar. Przybliżył też konkretne działania, jakie podejmuje szkoła w zakresie pracy z Patronem. Wymienił osoby i instytucje, dzięki którym możliwa są efektywne działania w zakresie etosu AK. Po przemówieniu, została odczytana lista umieszczonych na tablicy pięćdziesięciu trzech (z 73) osób aresztowanych w czasie pniewskiej obławy. W większości byli to oficerowie, podoficerowie i żołnierze Armii Krajowej z miejscowej placówki Pniewo. Pamiątkową tablicę odsłonił Prezes Okręgu Warszawa-Wschód ŚZŻAK Edmund Muszyński, a jej poświęcenia dokonał. Ks. prof. Henryk Kietliński w asyście Ks. kan. Adama Staniszewskiego. Jednym z jej fundatorów była Fundacja Polskiego Państwa Podziemnego.
Uroczystość odsłonięcia tablicy uświetnił koncert pieśni patriotycznej w wykonaniu uczniów miejscowej szkoły. Następnie dokonano wręczenia okolicznościowych dyplomów i książek historycznych. Wyróżnienia za duży wkład w upamiętnieniu i promowaniu Armii Krajowej wręczyli: przedstawiciele Zarządu Okręgu jako współorganizatorzy Prezes Edmund Muszyński, Wiesław Studziński i Mirosław Widlicki, honorując w ten sposób: Ks. kan. Adama Staniszewskiego i nauczycieli - Barbarę Jagielską, Wiolettę Wysocką, Pawła Baranowskiego, Aleksandrę Gajkowską, Hannę Drążewską, Grażynę Dłużniewską oraz Krzysztofa Gierka.
Część oficjalną zakończyły przemówienia Wójta Gminy Zatory Włodzimierza Kaczmarczyka, Prezesa Edmunda Muszyńskiego, bratanicy por. Edwarda Jakubiaka - Haliny Wichrowskiej. Na zakończenie Dyr. Krzysztof Gierek serdecznie podziękował wszystkim zgromadzonym na uroczystości, a szczególnie współfinansującym tę uroczystość i Tablicę Pamiątkową. Podziękowanie i wdzięczność przekazał Urzędowi do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, Fundacji Polskiego Państwa Podziemnego, Okręgowi Warszawa-Wschód, Władzom Samorządowym, Nadleśnictwu Pułtusk, rodzicom młodzieży szkolnej, a także innym indywidualnym sponsorom.
Epilog uroczystości znalazł wyraz w koncercie Pieśni Żołnierskiej i Patriotycznej w wykonaniu chóru szkolnego pod kierunkiem Pana Marka Siemieniaka i Jolanty Kasińskiej. Na zakończenie patriotycznego spotkania na scenie przed budynkiem szkoły wystąpiły zespoły ludowe w regionalnych strojach kurpiowskich. Najpierw śpiewał i tańczył Zespół „Dzieci Puszczy Białej”, w skład którego wchodzą uczniowie szkoły podstawowej i gimnazjum. Śpiew, choreografię i ruch sceniczny opracowała Pani Wicedyrektor Jolanta Jackowska. Następnie śpiewał i tańczył zespół dorosłych – „Puszcza Biała” pod kierunkiem Pana Bonifacego Kozłowskiego. Występy obydwu zespołów dostarczyły gościom wielu wrażeń estetycznych, ukazując jednocześnie piękno rodzimego folkloru kurpiowszczyzny. Poprzez pieśń regionalną i zamaszysty, chwilami dostojny taniec członkowie zespołów pokazali piękno rodzimej kultury, kurpiowski patriotyzm, uroki Puszczy Białej, której tradycje pieczołowicie przechowuje się w pniewskiej szkole, kształtując w uczniach męstwo, samodzielność, siłę ducha, wytrwałość i odwagę.
Prezentację osiągnięć Zespołu Szkół w zakresie Ściany Patrona i Tablicy Pamięci oraz pracy z Patronem, przedstawiono w specjalnym okolicznościowym zeszycie przekazanym gościom.
/Ludwika Borzymek/