5 lutego 2025 r. jubileusz 100. rocznicy urodzin obchodził Zdzisław Zaborski – Kombatant Armii Krajowej, kapitan Wojska Polskiego w st. spocz., rodowity Pruszkowianin, dokumentalista wojennych losów regionu i strażnik pamięci o historii miasta.
Z okazji setnych urodzin Jubilata odwiedzili – Robert Falkowski Prezes Koła nr 6 w Pruszkowie Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej, Przedstawiciele 18. Stołecznej Brygady Obrony Terytorialnej, Michał Landowski Zastępca Prezydenta Miasta Pruszkowa oraz Piotr Hrycyk, red. nacz. „Biuletynu Informacyjnego AK”. Jubilatowi wręczono pamiątkowy dyplom i szablę, ryngraf, kwiaty oraz symboliczne podziękowania za Jego nieoceniony wkład w upamiętnienie historii i etosu Armii Krajowej oraz historii Pruszkowa i tworzenia miejsc Pamięci Narodowej na terenie dawnego VI Rejonu AK.
W 2018 roku, w setną rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości, Miasto Pruszków nadało kpt. Zdzisławowi Zaborskiemu tytuł Honorowego Obywatela, w uznaniu Jego zasług.
Zdzisław Zaborski w maju 1943 r. po zaprzysiężeniu i przeszkoleniu w AK został skierowany do drużyny dyspozycyjnej sztabu VI Rejonu VII Obwodu „Obroża” Okręgu Warszawskiego Armii Krajowej. Aresztowany w maju 1944 r., przez 2 miesiące był więźniem „Pawiaka”. Został wykupiony z więzienia razem z kilkunastoma pracownikami pruszkowskiej Fabryki Ołówków.
1 sierpnia 1944 r. razem ze sztabem i ok. 400 żołnierzami wyruszył z Pruszkowa do Warszawy przez Lasy Sękocińskie celem przedostania się do oddziałów powstańczych walczących na Ochocie i Mokotowie. Po napotkaniu zgrupowania niemieckiej dywizji „Hermann Göering” i stoczeniu walki, jego oddział poniósł ciężkie straty i wycofał się przez Walendów do Pruszkowa. W dalszych dniach trwania Powstania, po utworzeniu przez Niemców na terenie Pruszkowa Obozu „Dulag 121”, uczestniczył w niesieniu pomocy wypędzonym z Warszawy i uwięzionym tam jej mieszkańcom. Przez jego dom rodzinny w Pruszkowie przeszło kilkadziesiąt osób uwolnionych z obozu.
W 2010 r. dzięki m.in. jego staraniom w Pruszkowie zostało powołane i uruchomione Muzeum „Dulag 121” a także ustanowiono dzień 3 października „Dniem Pamięci więźniów obozu Dulag 121 i niosącym im pomoc”.
Jest autorem licznych książek, m.in: „Trwaliśmy przy tobie Warszawo”, „Durchgangslager 121 Niemiecka zbrodnia specjalna”, „Śmiałym ku zwycięstwu” czy „Tędy przeszła Warszawa”, w której opisał dramatyczne wydarzenia z okresu Powstania Warszawskiego i roli Pruszkowa w tamtych dniach.
Jest wieloletnim prezesem Koła nr 6 ŚZŻAK w Pruszkowie, obecnie Prezesem Honorowym Koła.
Szanownemu Jubilatowi życzymy 200 lat! w zdrowiu i pomyślności. Dziękujemy za możliwość uczestniczenia w tej wyjątkowej uroczystości.
Foto: Piotr Hrycyk, „Biuletyn Informacyjny AK” ŚZŻAK
