23 stycznia 2014 r. we wsi Kowalki koło miejscowości Dubicz na Litwie odbyła się uroczystość odsłonięcia Pomnika kpt. Jana Borysewicza „Krysi”.Jan Borysewicz dowódca II batalion 77 pp AK, a następnie Komendant Zgrupowania „Północ” Okręgu Nowogródzkiego AK dowodził szeregiem spektakularnych akcji odbijając więźniów między innymi z więzienia w Lidzie i Ejszyszkach. Po operacji „Ostra Brama” uniknął aresztowania przez armię sowiecką i organizował opór przeciw nowemu okupantowi. Poległ 21 stycznia 1945 r. pod Kowalkami w walce z NKWD. Pośmiertnie odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari.
Uroczystości na Litwie rozpoczęła się w kościele pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Koleśnikach. Proboszcz parafii Anatol Markowski podkreślił jak istotny jest szacunek wobec przeszłości, a pamięć o Janie Borysewiczu „Krysi” świadczy dobitnie, że naród polski nie zapomina o swoich bohaterach.
Michał Dworczyk z Fundacji „Wolność i Demokracja” podziękował Andrzejowi Kunertowi Sekretarzowi Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa za sfinansowanie budowy Pomnika, a Merowi rejonu solecznickiego Zdzisławowi Palewiczowi za pomoc organizacyjną. Odczytał też list skierowany do uczestników uroczystości od Wicemarszałka Sejmu Marka Kuchcińskiego.
Andrzej Kunert podkreślił jak ważną rolę odgrywa pamięć o poległych żołnierzach, a Zdzisław Palewicz zapewniał, że zrobi wszystko aby odnaleźć szczątki kpt. Jana Borysewicza.
W kolesnickim kościele wspominał również swojego dowódcę przybyły z Krakowa Tadeusz Bieńkowicz VM ps. „Rączy”.
Po Mszy Świętej uczestnicy udali się do Kowalek, gdzie ks. Anatol Markowski poświęcił pomnik ku czci kpt. Jana Borysewicza, a Prezes Okręgu Nowogródek ŚZŻAK Kazimierz Krajewski przedstawił życiorys Jana Borysewicza. Składane były wieńce i kwiaty, zapalano też znicze.
Na uroczystości obecni byli również przedstawiciele Ambasady RP na Litwie, kombatanci AK z Litwy i Białorusi, wśród nich żołnierze, którzy walczyli pod dowództwem Jana Borysewicza. Nie zabrakło mieszkańców Koleśnik, Radunia i Kowalek, uczniów polskich szkół z Litwy oraz młodzieży z Białorusi.
W uroczystości uczestniczyła między innymi młodzież z Klubu Historycznego im. Armii Krajowej z Augustowa, a także młodzież z Zespołu Szkół Rolniczych w Sejnach. Wyjazd młodzieży z Augustowa to zasługa Danuty Kaszlej, która jest Prezesem Klubu im. AK oraz dyrekcji II LO im. Polaków i Polonii na Świecie w Augustowie. Wyjazd młodzieży z Sejn pod opieką Beaty Kuczyńskiej zorganizowany został przez dyrekcję ZS Centrum Kształcenia Rolniczego im. Stanisława Staszica w Sejnach.
Wyjazd młodzieży z Klubu Historycznego im. Armii Krajowej z Augustowa mógł dojść do skutku dzięki współpracy Komisji do Spraw Młodzieży Zarządu Głównego ŚZŻAK ze Stowarzyszeniem Łagierników Żołnierzy AK. W uroczystości uczestniczył Przewodniczący Komisji Piotr Kurek.
/S.K/
Piotr Kurek
fot. P. Kurek
fot. P. Kurek
fot. P. Kurek
fot. A Łapińska