W sobotę 16 czerwca br. na Wykusie w Górach Świętokrzyskich odbyły się doroczne uroczystości poświęcone Żołnierzom Świętokrzyskich Zgrupowań Partyzanckich Armii Krajowej „Ponury-Nurt”. Tegoroczne uroczystości były również okazją do uczczenia 100 rocznicy urodzin „Ponurego” i 55 rocznicy Środowiska „Ponury-Nurt”.
W miejscu uroczystości podczas II wojny światowej stacjonowały oddziały żołnierzy polskiego podziemia, Zgrupowania Partyzanckie AK „Ponurego” i „Nurta”.
W 1957 r. w tym miejscu odsłonięto kapliczkę z obrazem Matki Boskiej Bolesnej. Na jej ścianach umieszczono pseudonimy poległych bohaterów AK, a na otaczającym murze znajduje się obecnie kilkaset tabliczek z nazwiskami poległych i zmarłych żołnierzy zgrupowań.
Obchody na Wykusie są również świętem świętokrzyskiej policji. Legendarny dowódca „Ponury” był oficerem rezerwy Wojska Polskiego i funkcjonariuszem Policji Państwowej, a od przeszło 20 lat jest patronem policji świętokrzyskiej.
Z tej okazji na Wykus przybyli przedstawiciele władz państwowych, władze miast i gmin, wielu kombatantów z rodzinami oraz harcerze, a także członkowie Światowego Związku Żołnierzy AK z całej Polski.
W uroczystości uczestniczył Honorowy Prezes Środowiska Świętokrzyskich Zgrupowań Partyzanckich „Ponury-Nurt” ŚZŻAK Kol. Zdzisław Rachtan ps. „Halny” – jeden z ostatnich żołnierzy „Ponurego”.
Mszę Świętą Polową w intencji mjr „Nurta” i Jego Żołnierzy odprawił ks. hm Kazimierz Chudzicki. Po Mszy św. studenci pierwszego roku Wyższej Szkoły Handlowej w Kielcach złożyli ślubowanie i odznaczono funkcjonariuszy policji.
Partyzanckie spotkania są także okazją do odznaczeń. Kilkanaście osób otrzymało Medale „Pro Memoria” i „Pro Patria” za wybitne zasługi w utrwalaniu pamięci o ludziach i czynach w walce o niepodległość Polski podczas II wojny światowej i po jej zakończeniu. Członek Prezydium ZG, Prezes Okręgu Radom ŚZŻAK Kol. Leon Etwert wręczył Odznaczenie Pamiątkowe „Za Zasługi dla ŚZŻAK” Marszałkowi Województwa Świętokrzyskiego p. Adamowi S. Jarubas i Wojewodzie Świętokrzyskiemu p. Bożentynie Pałka-Koruba. W ramach uroczystości odbył się także Apel Pamięci i salwa honorowa. Na zakończenie zostały złożone kwiaty i zapalone znicze. Wieczorem kombatanci i harcerze spotkali się na wspólnym biwaku.
Następnego dnia w niedzielę uroczystości przeniosły się do Wąchocka. Tradycyjnie rozpoczęła je Msza Święta Polowa w intencji mjr „Ponurego” i Jego Żołnierzy pod przewodnictwem Opata Wąchockiego o. Eugeniusza Augustyna z udziałem chóru parafialnego „Barka” z Wąchocka. Następnie orkiestra i uczestnicy uroczystości przeszli na Plac im. Ponurego gdzie przed pomnikiem „Ponurego” złożono kwiaty.
Uroczystości zakończyła defilada pocztów sztandarowych i grup zorganizowanych.
Podczas dwudniowych uroczystości oficjalnych odbyło się również wiele koncertów i paneli- prelekcji historycznych.
Organizatorem obchodów było Środowisko Świętokrzyskich Zgrupowań Partyzanckich Armii Krajowej "Ponury-Nurt" Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej oraz Obwód Świętokrzyski Związku Harcerstwa Rzeczypospolitej, a z Warszawy, jak co roku, na uroczystości na Wykusie wyruszył „Rajd kombatancki” organizowany przez Ogólnokrajowe Środowisko Korpusu „Jodła” ŚZŻAK przy wsparciu finansowym Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych.
/S.K/