Klucze sztukasów nadlatywały co 20 minut, zrzucając na staromiejską redutę dziesiątki bomb burzących. Był 31 sierpnia 1944 r. godzina 8 rano. Po upadku Arsenału, gmach pasażu Simonsa był ostatnim punktem powstańczego oporu w tej części Starego Miasta. Nie atakowany dotąd z powietrza, był już poważnie nadwyrężony przez niemiecką artylerię, działa szturmowe, wyrzutnie min oraz goliaty. Ostatnie piętra żelbetonowego gmachu stały w ogniu.
Batalion „Chrobry I”, którym wtedy dowodził kpt. Władysław Jachowicz „Konar”, bronił pasażu od wielu dni. Po nieudanej nocnej próbie przebicia się do Śródmieścia, większość obrońców zaległa w piwnicach, gdzie stały piętrowe prycze. Ale i tam dosięgły ich bomby: zginęło kilkuset żołnierzy batalionu, także ludność cywilna.
Latem 1946 r. ekshumowano 99 ciał, z czego zidentyfikowano mniej niż połowę. Pozostali obrońcy, a raczej ich szczątki, leżą pod ziemią. Na tym cmentarzysku stoi pomnik Batalionu.
31 sierpnia 2013 roku, w 69. rocznicę tamtych wydarzeń, odbyła się przy pomniku uroczystość połączona z Apelem Poległych. Wcześniej, o godz. 12.00 w kościele św. Jacka przy ul. Freta, koncelebrowano Mszę św. w intencji poległych i zmarłych po wojnie żołnierzy batalionu oraz jego łączniczek i sanitariuszek.
Na uroczystość przybyli żyjący jeszcze weterani batalionu „Chrobry I” wraz z rodzinami, obecne były władze Światowego Związku Żołnierzy AK, Związku Powstańców Warszawskich, przedstawiciele dzielnicy Śródmieście m. st. Warszawy, Muzeum Powstania Warszawskiego oraz miasta Zduńska Wola. Młodzież była reprezentowana przez 20. drużynę żeńską ZHR im. Barbary Jamiołkowskiej „Ary”, wycieczkę ze szkół Zduńsko Wolskich oraz członków oddziału rekonstrukcyjnego baonu „Chrobry I” również ze Zduńskiej Woli. Nieśli oni sztandar batalionu, zaś sztandar oddziału „Barry” niósł wnuk dowódcy, Tomasz Kozakiewicz.
Uroczystość zaszczyciła również poseł na sejm Rzeczypospolitej Małgorzata Gosiewska.
Przemówienia okolicznościowe wygłosili: prezes Zarządu Środowiska batalionu, Jerzy Peltz „Szerszeń”, wiceprezes ZG ŚZŻAK, Piotr Kurek, wiceprezes ZPW Edmund Baranowski, wiceburmistrz dzielnicy Śródmieście m.st. Warszawy, Krzysztof Czubaszek, oraz w imieniu władz miasta Zduńska Wola dyrektor Wydziału Edukacji, Jolanta Zięba- Gzik.
Oficer dowodzący jednostką oddziału reprezentacyjnego WP odczytał Apel Poległych, liczący kilkadziesiąt nazwisk i pseudonimów. Jako pierwszy został wyczytany mjr. Gustaw Billewicz „Sosna”, który batalion zorganizował i dowodził nim do połowy sierpnia. Zmarł 11 września 1944 r. w Śródmieściu na skutek infekcji po odłamku szrapnela.
Następnie złożono wieńce pod pomnikiem.
Cała uroczystość była filmowana przez ekipę TVP Warszawa, i miała wyjątkowo bogatą oprawę dekoracyjną, w czym wielka zasługa wiceprezesa Środowiska kol. Macieja Jarosińskiego, który wszystko zorganizował i sprawnie poprowadził.
Jerzy Peltz ps. "Szerszeń"
Prezes Zarządu Środowiska "Chrobry I"
/S.K/
