AKTUALNOŚCI

W dniu 4 lipca 2014 r. z Warszawy wyruszył 5 dniowy Rajd na Litwę do Wilna na obchody uroczystości w 70. rocznicę Operacji „Ostra Brama”, która została zaplanowana w ramach ogólnopolskiej „Akcji Burza”, gdzie w dniach 7-13 lipca 1944, stoczyły chwalebny bój z okupantem niemieckim oddziały Armii Krajowej pod dowództwem płk Aleksandra Krzyżanowskiego „Wilka”, dowódcy Okręgu Wileńskiego „Wiano”.

Główne uroczystości odbyły się w niedzielę 6 lipca br. i rozpoczęły się polską mszą świętą w kościele św. Teresy w Wilnie w intencji zmarłych żołnierzy AK z Okręgu Wileńskiego.

Kościół Św. Teresy jest połączony z Kaplicą Ostrobramską i uważany jest za „najszlachetniejszy pomnik kwitnącego baroku w Wilnie”. Po wzruszającym kazaniu i zakończeniu Eucharystii uczestnicy mieli okazję pomodlić się na Ostrej Bramie w kaplicy Matki Bożej Miłosierdzia, gdzie znajduje się słynący cudami obraz Matki Boskiej Ostrobramskiej.

Następnie uczestnicy oficjalnych uroczystości przenieśli się na Cmentarz na Rossie, gdzie spoczywają m.in. żołnierze, oficerowie, którzy polegli w latach 1919-1920 w walkach o Wilno. Są tam też groby żołnierzy Armii Krajowej, którzy polegli w Operacji „Ostra Brama” w 1944 r. W centralnym miejscu „kwatery wojskowej” cmentarza znajduje się mogiła z płytą, na której widnieje napis „Matka i serce syna”. To w tym miejscu spoczywa Matka i serce Marszałka Józefa Piłsudskiego. Przed tym mauzoleum Marszałka poczty sztandarowe i uczestnicy oddali hołd, złożono kwiaty oraz zapalono znicze.

Na zakończenie pierwszego dnia oficjalnych uroczystościach w Domu Polskim odbył się wieczór wspomnień podczas, którego Zarząd Okręgu Wileńskiego ŚZŻAK przekazał na ręce Szefa Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych Jana Stanisława Ciechanowskiego ryngraf z napisem „… poległym w operacji „Ostra Brama” żołnierzom Okręgu Wileńskiego AK ze Zgrupowania „Węgielnego …”. Pierwszy dzień uroczystości zakończył się wspólną kolacją.

Drugi dzień oficjalnych uroczystości 7 lipca br. rozpoczął się w podwileńskich Krawczunach przy pomniku w miejscu bitwy Armii Krajowej z okupantem. Bitwa pod Krawczunami była największym i ostatnim bojem stoczonym przez oddziały Armii Krajowej Okręgu Wileńskiego w ramach Operacji "Ostra Brama". W trakcie bitwy z wycofującymi się z Wilna oddziałami niemieckimi zginęli słynny dowódca I Brygady Wileńskiej AK Czesław "Jurand" Grombczewski oraz jego 79 towarzyszy broni. Uczestnicy odmówili krótką modlitwę, oddali hołd złożyli kwiaty i zapalili znicze, a także mieli okazję wysłuchać naocznych świadków tamtych wydarzeń m.in. ks. kanonika kpt. Czesława Wierzbickiego ps. „Kula” - kapelana Wojska Polskiego.

Następnie autokary z uczestnikami przeniosły się do Kalwarii Wileńskiej, gdzie odmówiono wspólną modlitwę, złożono kwiaty i zapalono znicze na grobach Żołnierzy Armii Krajowej poległych w walce o Wilno w 1944 r.

We wtorek 8 lipca br. uczestnicy oficjalnych uroczystości rocznicowych przenieśli się do Ponar - największego miejsca kaźni na Wschodnich Kresach dawnej Rzeczypospolitej. W lasach ponarskich zamordowano około 100 tys. ludzi, dokładna liczba zamordowanych nie jest znana. W latach 1941 – 44 znajdował się tam jeden z największych ośrodków zagłady na Litwie. Ofiary przywożono pociągami lub ciężarówkami (czasem transportami pieszymi), rozstrzeliwano i grzebano w olbrzymich dołach. W Ponarach odsłonięto kilkunastometrowy metalowy krzyż z tablicami, na których są umieszczone nazwiska zamordowanych tu Polaków. Męczeńską śmiercią zginęło tu ok. 20 tys. Polaków – żołnierzy AK, uczniów wileńskich gimnazjów, przedstawicieli inteligencji: księży, profesorów. Najwięcej zginęło tu Żydów – ok. 70 tysięcy. Oddaniem hołdu, złożeniem kwiatów i zapaleniem zniczy przed pomnikiem upamiętniającym Polaków zamordowanych w Ponarach zakończyły się oficjalne uroczystości.

Organizatorem uroczystości w Wilnie było Stowarzyszenie Łagierników Żołnierzy Armii Krajowej wspólnie z Urzędem ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych przy wsparciu Ministerstwa Spraw Zagranicznych i Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa.

W oficjalnych obchodach wzięli udział: Szef Urzędu ds. Kombatantów Minister Jan Stanisław Ciechanowski, Sekretarz Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa Minister Andrzej Krzysztof Kunert, Konsul Generalny RP na Litwie Stanisław Cygnarowski, Poseł na Sejm RP Leszek Dobrzyński, Prezes Związku Polaków na Litwie Michał Mackiewicz, Prezes Związku Akowców na Białorusi kpt. Weronika Sebastianowicz oraz delegaci: Oddziału IPN z Krakowa, Towarzystwa Miłośników Wilna, Stowarzyszenia Polskich Kombatantów na Litwie, Stowarzyszenia Rodzina Ponarska, Stowarzyszenia Armii Krajowej na Białorusi, Okręgu Wileńskiego Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej, harcerze i młodzież szkolna.

Poza uczestnictwem w części oficjalnej obchodów rocznicowych, uczestnicy Rajdu z Warszawy mieli okazję również zwiedzić stare Wilno. Obejrzeć piękną architekturę sakralną m.in. Katedrę Wileńską, Kościół św. Piotra i Pawła, Kościół św. Anny i przyległy Kościół św. Franciszka i św. Bernardyna. A także Pałac Prezydencki, Plac Ratuszowy, Uniwersytet Wileński, Zamek Dolny – rezydencję władców Wielkiego Księstwa Litewskiego i Polski, dom w którym mieszkała siostra Faustyna, gdzie obecnie znajduje się izba pamięci z wieloma pamiątkami z tamtego okresu, a także relikwie błogosławionego ks. M. Sopoćki i św. Faustyny oraz wiele miejsc związanych z życiem wielkich Polaków. Najbardziej wytrwali wspięli się na Górę Zamkową zwaną Górą Gedymina, z której rozciąga się przepiękna panorama na całe Wilno. Miejsca te przybliżyły nam opowieści polskiej Pani przewodnik Barbary Ogonowskiej, która sprawiła, że na pewno wiele osób powróci w to piękne miejsce.

Organizatorem Rajdu z Warszawy był Okręg Wileński Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej, przy wsparciu finansowym Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych.

Obecnemu Zarządowi Okręgu Wileńskiego ŚZŻAK w osobach Prezesa Włodzimierza Mikucia, Wiceprezesa Aleksandra Kostrowickiego i Skarbnika Roman Paprockiego udało się godnie kontynuować rozpoczęte przez poprzedniego Prezesa śp. Janusza Bohdanowicza wieloletnie rajdy na ziemię wileńską.

Uczestnikami byli przedstawiciele Zarządu Głównego ŚZŻAK: Prezes Okręgu Wilno Włodzimierz Mikuć, Prezes Okręgu Szczecin Stanisława Kociełowicz, Prezes Okręgu Warszawa-Wschód Edmund Muszyński, żołnierze AK Okręgu Wilno ŚZŻAK wraz z rodzinami oraz sympatycy i przyjaciele Armii Krajowej.

S.K/H.G

                                                                               Ryngraf - fot. Adam Serafin 

                                                         Msza św. w kościele św. Teresy w Wilnie - fot. Adam Serafin

                             Msza św. w kościele św. Teresy w Wilnie - fot. Adam Serafin

                              Msza św. w kościele św. Teresy w Wilnie - fot. Adam Serafin

                              Ostra Brama - fot. Adam Serafin

                              Ostra Brama - fot. Adam Serafin

                              Cmentarz na Rossie - fot. Adam Serafin

                                     Cmentarz na Rossie - fot. Adam Serafin

                              Cmentarz na Rossie - fot. Adam Serafin

                              Grób Matki i serca Marszałka J. Piłsudskiego - fot. Adam Serafin

                                                  Krawczuny - fot. Adam Serafin

                              Krawczuny - fot. Adam Serafin

                              Kalwaria Wileńska - fot. Adam Serafin

                                                         Ponary - fot. Adam Serafin

                                    Ponary - fot. Adam Serafin

W sobotę 14 czerwca br. z Zarządu Głównego Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej wyruszył „Rajd Kombatancki”. Głównym celem rajdu były coroczne uroczystości na „Wykusie” w Górach Świętokrzyskich poświęcone Żołnierzom Świętokrzyskich Zgrupowań Partyzanckich Armii Krajowej „Ponury-Nurt”.

Po drodze uczestnicy rajdu zatrzymali się w miejscowości Michniów, gdzie w dniach 12 i 13 lipca 1943 r. nastąpiła pacyfikacja wsi przez niemieckie oddziały policyjne odkomenderowane do tej akcji z 17 i 22 pułku niemieckiej policji. Podczas pacyfikacji zamordowane zostały 203 osoby. Sztandary i uczestnicy rajdu oddali hołd, złożyli kwiaty i zapalili znicze, przed zbiorową mogiłą, na której zaraz po wojnie postawiono kamienną tablicę z nazwiskami ofiar. Następnie zwiedzili Izbę Pamięci, która mieści stałą wystawę oraz ośrodek badawczy, dokumentujący martyrologię polskiej wsi w czasie II wojny światowe, a także obejrzeli film dokumentujący wspomnienie ofiar.

Na placu za mogiłą ofiar pacyfikacji obecnie trwa rozbudowa Mauzoleum Martyrologii Wsi Polskich w Michniowie, gdzie m.in. znajdują się krzyże symbolizujące polskie wsie spacyfikowane przez Niemców w latach 1939-1945, pomnik „Pieta Michniowska” oraz pomnik „Pożoga Wołynia”.

Po krótkim przystanku w Michniowie rajd wyruszył na główne uroczystości na „Wykusie”. Polana „Wykus” położona jest w Lasach Siekierzyńskich w Puszczy Jodłowej u stóp Gór Świętokrzyskich. W tym miejscu podczas II wojny światowej stacjonowały oddziały żołnierzy polskiego podziemia, Zgrupowania Partyzanckie AK „Ponurego” i „Nurta”. W 1957 r. odsłonięto tam kapliczkę z wizerunkiem Matki Boskiej Bolesnej, a na ścianach kapliczki umieszczono pseudonimy poległych bohaterów AK. Na otaczającym murze znajduje się obecnie kilkaset tabliczek z nazwiskami poległych i zmarłych żołnierzy różnych zgrupowań.

Obchody na „Wykusie” są również świętem świętokrzyskiej policji. Legendarny dowódca „Ponury” był oficerem rezerwy Wojska Polskiego i funkcjonariuszem Policji Państwowej, a od przeszło 20 lat jest patronem policji świętokrzyskiej.

Z tej okazji na „Wykus” przybyli przedstawiciele władz państwowych, władze pobliskich miast i gmin, wielu kombatantów z rodzinami oraz harcerze, a także członkowie Światowego Związku Żołnierzy AK z całej Polski.

Zebranych powitał hm. Rafał Obarzanek Prezes Środowiska Świętokrzyskich Zgrupowań Partyzanckich „Ponury-Nurt” ŚZŻAK i członek Związku Harcerstwa Rzeczypospolitej, a wnuk śp. por. Zdzisława Rachtana ps. „Halny” Pan Antoni Rachtan odczytał list Prezydenta RP do uczestników uroczystości. Niestety w tym roku po raz pierwszy uroczystości odbyły się bez ostatniego oficera Zgrupowań Partyzanckich AK „Ponury” i I batalionu 2 pułku piechoty Legionów AK wspomnianego wyżej por. Zdzisława Rachtana ps. „Halny”. Wieloletni członek władz ŚZŻAK, porucznik „Halny” zmarł w styczniu 2014 r.

Następnie odbyła się Polowa Msza Święta w intencji mjr „Nurta” i Jego Żołnierzy. Po Mszy św. studenci pierwszego roku Wyższej Szkoły Handlowej w Kielcach złożyli ślubowanie, a następnie odznaczono Odznaką Honorową im. Jana Piwnika „Ponurego” najbardziej zasłużonych policjantów.

W ramach uroczystości odbył się także Apel Pamięci i salwa honorowa. Na zakończenie zostały złożone kwiaty i zapalone znicze. Wieczorem kombatanci i harcerze spotkali się na wspólnym biwaku.

Następnego dnia, w niedzielę uroczystości przeniosły się do Wąchocka.

Przed rozpoczęciem oficjalnych uroczystości uczestnicy naszego rajdu mieli okazję zwiedzić Opactwo Cystersów w Wąchocku, które oprócz modlitwy i pracy Cystersów jest także miejscem zabytkowym. Pod przewodnictwem Brata Alberta obejrzeliśmy:
Muzeum Pamięci Walki o Niepodległość Narodu, klasztorne krużganki, romański kościół, kapitularz, karcer, fraternię, wirydarz, refektarz, klasztorne ogrody oraz grób Jana Piwnika „Ponurego”, przed którym sztandary i uczestnicy oddali hołd, złożyli kwiaty oraz zapalili znicz.

Po długim spacerze po opactwie uczestnicy rajdu przenieśli się do kościoła, gdzie rozpoczęła się Msza Święta w intencji mjr „Ponurego” i Jego Żołnierzy koncelebrowana, pod przewodnictwem księdza kanonika Marka Janasa, dziekana dekanatu Starachowice-Północ, który podczas Mszy Świętej wygłosił obszerne, patriotyczno-religijne kazanie.

Po uroczystościach religijnych nastąpiło odsłonięcie tablicy śp. Zdzisława Rachtana „Halnego” w murze Panteonu Podziemnego Państwa Polskiego. 

Następnie orkiestra dęta z Suchedniowa i uczestnicy uroczystości przeszli na Plac im. Ponurego gdzie przed pomnikiem Jana Piwnika „Ponurego”, przedstawiciel Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych Pani Izabela Ryżkowska w imieniu Ministra Jana S. Ciechanowskiego wręczyła Medale „Pro Patria” kilkunastu najbardziej zasłużonym osobom. Po wręczeniu odznaczeń, złożono kwiaty i zapalono znicze przed pomnikiem. Uroczystości zakończyła defilada pocztów sztandarowych i grup zorganizowanych.

Po uroczystości w Wąchocku, uczestnicy rajdu wyruszyli do miejscowości Kałków-Godów, gdzie zwiedzili Sanktuarium Matki Bożej Bolesnej Pani Świętokrzyskiej. W Kościele Sanktuaryjnym, w Kaplicy Armii Krajowej uczestnicy rajdu złożyli wiązankę kwiatów, zapalili znicze i wspólnie odmówili modlitwę. Na terenie Sanktuarium znajduje się również wiele miejsc i budowli poświęconych kultowi religijnemu i patriotycznemu m.in. droga krzyżowa, wiele kaplic, pomników i figurek świętych, Muzeum Przeszłości, dzwonnica, szopka, dom pielgrzyma. Centralnym punktem spaceru po Sanktuarium jest pięciokondygnacyjna, kamienna budowla tzw. „Golgota Wschodu”, w której mieści się 30 kaplic i oratoriów poświęconych najwybitniejszym postaciom z życia narodu polskiego, świętym, błogosławionym, kandydatom na ołtarze, a także miejscom największych tragedii Narodu Polskiego.

Po zwiedzeniu tego niezwykłego miejsca, które było ostatnim punktem naszego rajdu pełni zadumy, silniejsi duchem i wzbogaceni o nowe przeżycia wróciliśmy do Warszawy.

Organizatorem obchodów było Środowisko Świętokrzyskich Zgrupowań Partyzanckich Armii Krajowej "Ponury-Nurt" Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej oraz Obwód Świętokrzyski Związku Harcerstwa Rzeczypospolitej, a z Warszawy, jak co roku, na uroczystości na „Wykusie” wyruszył „Rajd Kombatancki” organizowany przez Ogólnokrajowe Środowisko Korpusu „Jodła” ŚZŻAK przy wsparciu finansowym Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych.

Uczestnikami rajdu oprócz kombatantów z różnych środowisk AK-owskich była młodzież ze Szkoły Podstawowej Nr 223 im. Partyzantów Ziemi Kieleckiej w Warszawie z wychowawcą Panią Wandą Wołkowycką, a także członkowie Zarządu Głównego ŚZŻAK oraz „niestrudzone” poczty sztandarowe: Zarządu Głównego ŚZŻAK, Ogólnokrajowego Środowiska Żołnierzy AK Korpusu „Jodła” oraz Stowarzyszenia „Szare Szeregi”. Komendantem rajdu był niezawodny i zasłużony żołnierz AK z ziemi radomsko-kieleckiej Zbigniew Bieganik ps. „Polan”.

List Prezydenta RP

Powitanie uczestników

/S.K/ H.G/

                                       Michniów   fot. Adam Serafin 

                                       Michniów fot. Adam Serafin

                                                             Michniów fot. Adam Serafin

                                        Wykus fot. Adam Serafin

                                        Wykus fot. Adam Serafin

                                        Wykus fot. Adam Serafin

                                        Wąchock fot. Adam Serafin

                                        Wąchock fot. Adam Serafin

                                        Wąchock fot. Adam Serafin

                                        Wąchock fot. Adam Serafin

                                       Wąchock fot. Adam Serafin

                                       Wąchock fot. Adam Serafin

                                        Wąchock fot. Adam Serafin

                                        Kałków-Godów fot. Adam Serafin

W dniu 13 czerwca 2014 r. w Centralnej Bibliotece Wojskowej im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Warszawie odbyła się uroczystość z okazji 95. rocznicy powołania CBW.

Centralna Biblioteka Wojskowa została powołana rozkazem Ministra Spraw Wojskowych gen. por. Józefa Leśniewskiego 13 czerwca 1919 roku, a obecnie jej zbiory liczą ponad 700 tys. woluminów, w tym wiele unikalnych dokumentów.

Uroczystość rocznicowa była okazją do wręczenia odznaczeń i wyróżnień dla pracowników CBW za długoletnią służbę, które nadawane są przez Prezydenta RP i Ministra Obrony Narodowej. Marszałek Województwa Mazowieckiego Centralną Bibliotekę Wojskową wyróżnił Medalem Pamiątkowym „Pro Masovia”.

Na zakończenie uczestnicy wysłuchali koncertu galowego w wykonaniu Orkiestry Wojskowej z Warszawy.

Podczas uroczystości zebrani mogli obejrzeć wystawę „Najstarsze, najciekawsze, unikatowe”, prezentujące zbiory Centralnej Biblioteki Wojskowej.

Zarząd Główny Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej reprezentował: Prezes ZG prof. dr hab. Leszek Żukowski oraz Wiceprezes ZG Jerzy Żelaśkiewicz, którzy odznaczyli Medalem Pamiątkowym „Za Zasługi dla ŚZŻAK” pracowników biblioteki.

Więcej informacji

/S.K/

W dniu 6 czerwca br. odbyło się spotkanie okolicznościowe w Wojewódzkim Sztabie Wojskowym, poczas którego Wiceprezes ZG ŚZŻAK Jerzy Żelaśkiewicz wręczył Odznaczenia Pamiatkowe "Za Zasługi dla ŚZŻAK": Szefowi Wojewódzkiego Sztabu Wojskowego Panu płk dr Dariuszowi Kuleta oraz ppłk dypl Kazimierzowi Mączka, mjr Zbigniewowi Mikuskowi, ppłk w st. spocz. Andrzejowi Laudy

/S.K/

8 czerwca 2014 r.  po Mszy Świętej za  Ojczyznę w Katedrze na Wawelu, w której uczestniczyli między innymi uczestnicy 29.  Zjazdu Łagierników Żołnierzy AK , reprezentanci  Zjazdu spotkali się z młodzieżą szkół krakowskich.  Spotkanie miało miejsce obok  Kamienia  Węgielnego Pomnika AK zlokalizowanego u stóp Wawelu.

          W spotkaniu uczestniczyła wiceprezes Stowarzyszenia Łagierników i jednocześnie prezes Okręgu Szczecin ŚZŻ AK Stanisława Kociełowicz oraz Wiesław Piątek z Wilna. Oboje przedstawili młodzieży swoje przeżycia związane z represjami ze strony wkraczającego na Ziemię Wileńską okupanta sowieckiego. Aleksander Smaga, autor skierowanego do realizacji projektu Pomnika, przedstawił natomiast główne założenia projektu.

Młodzież krakowską wraz ze Sztandarami szkolnymi reprezentował  Zespół Szkół Mechanicznych   im. gen. Augusta Fieldorfa z nauczycielką Agatą Legler oraz  ZS Zawodowych im. Kard. Adama Sapiehy z Barbarą Gawin i Wojciechem Zgudem.

Warto wspomnieć, że w niszy Kamienia Węgielnego Pomnika AK złożone zostały Ziemie również z Kresów: z Brzeżan, Huty Starej k. Kostopola, Kolonii Wileńskiej, z Sukurcz k. Lidy, Twierdzy Brzeskiej i Wołczyńskiej Góry.

Zwieńczeniem spotkania było złożenie na płycie Kamienia Węgielnego przez przedstawicieli Światowego Żołnierzy AK wraz z Panem Wiesławem Piątkiem kwiatów.

Współorganizatorem uroczystości był Zarząd Okręgu Małopolska ŚZŻ AK, a spotkanie prowadził Piotr W. Kurek Przewodniczący Komisji ds. Młodzieży ZG ŚZŻ AK.

Trzeba podkreślić, ze Okręg Małopolska poprzez szeroką współpracę ze szkołami w sposób  wzorcowy  realizuje program „Kontynuacja” uchwalony na XI Zjeździe Krajowym.  Warto też wspomnieć, że  na terenie Województwa Małopolskiego działa blisko dwadzieścia szkolnych Klubów im. Armii Krajowej prowadzonych przez nauczycieli członków ŚZŻ AK bez uprawnień kombatanckich, a współpraca z Małopolskim Kuratorem Oświaty Aleksandrem Palczewskim układa się bardzo dobrze.

                                                                                                                      Piotr W. Kurek

/S.K/

                                                  fot. Piotr W. Kurek

                             fot. Barbara Gawin

                                fot. Barbara Gawin

                              fot. Barbara Gawin