W sobotę 14 czerwca br. z Zarządu Głównego Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej wyruszył „Rajd Kombatancki”. Głównym celem rajdu były coroczne uroczystości na „Wykusie” w Górach Świętokrzyskich poświęcone Żołnierzom Świętokrzyskich Zgrupowań Partyzanckich Armii Krajowej „Ponury-Nurt”.
Po drodze uczestnicy rajdu zatrzymali się w miejscowości Michniów, gdzie w dniach 12 i 13 lipca 1943 r. nastąpiła pacyfikacja wsi przez niemieckie oddziały policyjne odkomenderowane do tej akcji z 17 i 22 pułku niemieckiej policji. Podczas pacyfikacji zamordowane zostały 203 osoby. Sztandary i uczestnicy rajdu oddali hołd, złożyli kwiaty i zapalili znicze, przed zbiorową mogiłą, na której zaraz po wojnie postawiono kamienną tablicę z nazwiskami ofiar. Następnie zwiedzili Izbę Pamięci, która mieści stałą wystawę oraz ośrodek badawczy, dokumentujący martyrologię polskiej wsi w czasie II wojny światowe, a także obejrzeli film dokumentujący wspomnienie ofiar.
Na placu za mogiłą ofiar pacyfikacji obecnie trwa rozbudowa Mauzoleum Martyrologii Wsi Polskich w Michniowie, gdzie m.in. znajdują się krzyże symbolizujące polskie wsie spacyfikowane przez Niemców w latach 1939-1945, pomnik „Pieta Michniowska” oraz pomnik „Pożoga Wołynia”.
Po krótkim przystanku w Michniowie rajd wyruszył na główne uroczystości na „Wykusie”. Polana „Wykus” położona jest w Lasach Siekierzyńskich w Puszczy Jodłowej u stóp Gór Świętokrzyskich. W tym miejscu podczas II wojny światowej stacjonowały oddziały żołnierzy polskiego podziemia, Zgrupowania Partyzanckie AK „Ponurego” i „Nurta”. W 1957 r. odsłonięto tam kapliczkę z wizerunkiem Matki Boskiej Bolesnej, a na ścianach kapliczki umieszczono pseudonimy poległych bohaterów AK. Na otaczającym murze znajduje się obecnie kilkaset tabliczek z nazwiskami poległych i zmarłych żołnierzy różnych zgrupowań.
Obchody na „Wykusie” są również świętem świętokrzyskiej policji. Legendarny dowódca „Ponury” był oficerem rezerwy Wojska Polskiego i funkcjonariuszem Policji Państwowej, a od przeszło 20 lat jest patronem policji świętokrzyskiej.
Z tej okazji na „Wykus” przybyli przedstawiciele władz państwowych, władze pobliskich miast i gmin, wielu kombatantów z rodzinami oraz harcerze, a także członkowie Światowego Związku Żołnierzy AK z całej Polski.
Zebranych powitał hm. Rafał Obarzanek Prezes Środowiska Świętokrzyskich Zgrupowań Partyzanckich „Ponury-Nurt” ŚZŻAK i członek Związku Harcerstwa Rzeczypospolitej, a wnuk śp. por. Zdzisława Rachtana ps. „Halny” Pan Antoni Rachtan odczytał list Prezydenta RP do uczestników uroczystości. Niestety w tym roku po raz pierwszy uroczystości odbyły się bez ostatniego oficera Zgrupowań Partyzanckich AK „Ponury” i I batalionu 2 pułku piechoty Legionów AK wspomnianego wyżej por. Zdzisława Rachtana ps. „Halny”. Wieloletni członek władz ŚZŻAK, porucznik „Halny” zmarł w styczniu 2014 r.
Następnie odbyła się Polowa Msza Święta w intencji mjr „Nurta” i Jego Żołnierzy. Po Mszy św. studenci pierwszego roku Wyższej Szkoły Handlowej w Kielcach złożyli ślubowanie, a następnie odznaczono Odznaką Honorową im. Jana Piwnika „Ponurego” najbardziej zasłużonych policjantów.
W ramach uroczystości odbył się także Apel Pamięci i salwa honorowa. Na zakończenie zostały złożone kwiaty i zapalone znicze. Wieczorem kombatanci i harcerze spotkali się na wspólnym biwaku.
Następnego dnia, w niedzielę uroczystości przeniosły się do Wąchocka.
Przed rozpoczęciem oficjalnych uroczystości uczestnicy naszego rajdu mieli okazję zwiedzić Opactwo Cystersów w Wąchocku, które oprócz modlitwy i pracy Cystersów jest także miejscem zabytkowym. Pod przewodnictwem Brata Alberta obejrzeliśmy:
Muzeum Pamięci Walki o Niepodległość Narodu, klasztorne krużganki, romański kościół, kapitularz, karcer, fraternię, wirydarz, refektarz, klasztorne ogrody oraz grób Jana Piwnika „Ponurego”, przed którym sztandary i uczestnicy oddali hołd, złożyli kwiaty oraz zapalili znicz.
Po długim spacerze po opactwie uczestnicy rajdu przenieśli się do kościoła, gdzie rozpoczęła się Msza Święta w intencji mjr „Ponurego” i Jego Żołnierzy koncelebrowana, pod przewodnictwem księdza kanonika Marka Janasa, dziekana dekanatu Starachowice-Północ, który podczas Mszy Świętej wygłosił obszerne, patriotyczno-religijne kazanie.
Po uroczystościach religijnych nastąpiło odsłonięcie tablicy śp. Zdzisława Rachtana „Halnego” w murze Panteonu Podziemnego Państwa Polskiego.
Następnie orkiestra dęta z Suchedniowa i uczestnicy uroczystości przeszli na Plac im. Ponurego gdzie przed pomnikiem Jana Piwnika „Ponurego”, przedstawiciel Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych Pani Izabela Ryżkowska w imieniu Ministra Jana S. Ciechanowskiego wręczyła Medale „Pro Patria” kilkunastu najbardziej zasłużonym osobom. Po wręczeniu odznaczeń, złożono kwiaty i zapalono znicze przed pomnikiem. Uroczystości zakończyła defilada pocztów sztandarowych i grup zorganizowanych.
Po uroczystości w Wąchocku, uczestnicy rajdu wyruszyli do miejscowości Kałków-Godów, gdzie zwiedzili Sanktuarium Matki Bożej Bolesnej Pani Świętokrzyskiej. W Kościele Sanktuaryjnym, w Kaplicy Armii Krajowej uczestnicy rajdu złożyli wiązankę kwiatów, zapalili znicze i wspólnie odmówili modlitwę. Na terenie Sanktuarium znajduje się również wiele miejsc i budowli poświęconych kultowi religijnemu i patriotycznemu m.in. droga krzyżowa, wiele kaplic, pomników i figurek świętych, Muzeum Przeszłości, dzwonnica, szopka, dom pielgrzyma. Centralnym punktem spaceru po Sanktuarium jest pięciokondygnacyjna, kamienna budowla tzw. „Golgota Wschodu”, w której mieści się 30 kaplic i oratoriów poświęconych najwybitniejszym postaciom z życia narodu polskiego, świętym, błogosławionym, kandydatom na ołtarze, a także miejscom największych tragedii Narodu Polskiego.
Po zwiedzeniu tego niezwykłego miejsca, które było ostatnim punktem naszego rajdu pełni zadumy, silniejsi duchem i wzbogaceni o nowe przeżycia wróciliśmy do Warszawy.
Organizatorem obchodów było Środowisko Świętokrzyskich Zgrupowań Partyzanckich Armii Krajowej "Ponury-Nurt" Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej oraz Obwód Świętokrzyski Związku Harcerstwa Rzeczypospolitej, a z Warszawy, jak co roku, na uroczystości na „Wykusie” wyruszył „Rajd Kombatancki” organizowany przez Ogólnokrajowe Środowisko Korpusu „Jodła” ŚZŻAK przy wsparciu finansowym Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych.
Uczestnikami rajdu oprócz kombatantów z różnych środowisk AK-owskich była młodzież ze Szkoły Podstawowej Nr 223 im. Partyzantów Ziemi Kieleckiej w Warszawie z wychowawcą Panią Wandą Wołkowycką, a także członkowie Zarządu Głównego ŚZŻAK oraz „niestrudzone” poczty sztandarowe: Zarządu Głównego ŚZŻAK, Ogólnokrajowego Środowiska Żołnierzy AK Korpusu „Jodła” oraz Stowarzyszenia „Szare Szeregi”. Komendantem rajdu był niezawodny i zasłużony żołnierz AK z ziemi radomsko-kieleckiej Zbigniew Bieganik ps. „Polan”.
List Prezydenta RP
Powitanie uczestników
/S.K/ H.G/
Michniów fot. Adam Serafin
Michniów fot. Adam Serafin
Michniów fot. Adam Serafin
Wykus fot. Adam Serafin
Wykus fot. Adam Serafin
Wykus fot. Adam Serafin
Wąchock fot. Adam Serafin
Wąchock fot. Adam Serafin
Wąchock fot. Adam Serafin
Wąchock fot. Adam Serafin
Wąchock fot. Adam Serafin
Wąchock fot. Adam Serafin
Wąchock fot. Adam Serafin
Kałków-Godów fot. Adam Serafin
